نگاهی به فهرست ائتلاف‌های انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تا حدی می‌تواند نشان‌دهنده آرا، ترکیب‌های قومی خاص و شانس متفاوت نامزدها برای پیروزی در انتخابات آینده باشد.
ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نشان از انتخاباتی تاریخی و سرنوشت ساز برای کشور دارد. در این میان با نگاهی به فهرست ائتلاف‌های انتخاباتی می‌توان گفت که نتیجه انتخابات می‌تواند سرنوشت آتی افغانستان را تعیین کند و البته پیروزی هریک از ائتلاف‌ها می‌تواند معادلات سیاسی و نظامی حاکم بر افغانستان را به گونه‌ای وسیع و مهم تغییر دهد و حتی در آینده تحولات منطقه هم تأثیرگذار باشد.
در این میان، برخی از نامزدها و معاونانشان بدون تردید بخت بیشتری برای پیروزی در انتخابات دارند و پیروزی هریک نیز می‌تواند در درصد تحقق صلح در افغانستان و نیز برآیند قدرت سیاسی هریک از اقوام و گروه‌های سیاسی افغانستان اهمیت داشته باشد.
در میان نامزدهای انتخابات سرشناس‌ترین فرد دکتر عبدا... عبدا... وزیرخارجه سابق و نفر دوم انتخابات قبلی است.
عبدا... که یار نزدیک شهید احمدشاه مسعود قهرمان ملی افغانستان است اگرچه تباری پشتون دارد اما به علت این که در مناطق تاجیک‌نشین زاده شده و هم پیمان چهره‌های شناخته شده تاجیک هم بوده است، هویت سیاسی‌اش بیشتر به تاجیک‌ها نزدیک است و شاید در انتخابات هم بخت بیشتری برای کسب رأی در مناطق تاجیک‌نشین داشته باشد.
به ویژه این که حزب جمعیت اسلامی افغانستان که رهبری آن به طور سنتی با تاجیک‌ها بوده است نیز از عبدا... حمایت کرده است، البته عبدا... برای کسب رأی تاجیک‌ها نیز رقیبانی دارد. افرادی هم چون (محمداسماعیل خان) والی سابق و نامدار (هرات) که به عنوان معاون (استاد سیاف) وارد کارزار انتخابات شده است و (احمدضیا مسعود) برادر شهید مسعود که در جایگاه معاون (زلمی رسول) وارد صحنه انتخابات شده است.
عبدا... البته در اندیشه جذب آرای غیر تاجیک‌ها هم هست؛ او برای این مهم، (خان محمد) از اعضای حزب اسلامی که (حکمتیار) پایه گذار آن بوده است را به عنوان معاون دوم خود انتخاب کرده است.
عبدا... هم چنین (محمدمحقق) رهبر مشهور جهادی را که به ویژه نفوذ زیادی میان مردم هزاره دارد را به معاون دوم خود انتخاب کرده است تا رأی مردم هزاره‌را هم جذب نماید.
عبدا... بخت خوبی برای جذب آرا در میان اقلیت‌های قومی کمتر شناخته شده همچون قزلباش‌ها و ترکمن‌ها و قرقیزها و.... هم دارد.
دیگر نامزد مشهور انتخابات، (اشرف‌غنی احمدزی) است؛ وی سابقه وزارت مالیه افغانستان را هم دارد.
احمدزی از ایلات کوچی و مشرقی پشتون است که پیشتر از میان آنها چهره‌های تاریخی همانند: (میرویس) و (محمود) و (اشرف افغان) و نیز (نجیب ا...) و حتی رهبران اصلی طالبان برخاسته‌اند. احمدزی در دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری هم نامزد شد و شکست فاحشی خورد؛ وی نقطه مقابل پشتون‌های قندهاری است که در گذشته تاریخی معتدل‌تر بوده‌اند وخاندان شاهی سابق افغانستان و نیز حامد کرزی از میان آنها هستند. احمدزی تلاش کرده تا دو جریان قومی غیر پشتون را هم جذب نماید.
(سرور دانش) وزیر عدلیۀ سابق و از نزدیکان به کریم خلیلی با چراغ سبز خلیلی و حزب وحدت اسلامی افغانستان در واقع می‌تواند تأثیرگذار باشد.
اقدام مهم دیگر اشرف غنی احمدزی جذب (جنرال دوستم) فرمانده معروف و مشهور ازبک است که می‌تواند آرای اکثریت ازبک‌ها را جذب کند.
ائتلاف انتخاباتی به رهبری اشرف غنی احمدزی بسیار ناهمگون و متضاد است و به نظر می‌رسد یک ترکیب سیاسی صرفاً برای جذب رأی باشد تا نماینده طرز تفکر و یا حتی منافع مشترک سیاسی.
نکته جالب توجه در این ائتلاف کنار زدن تاجیک‌ها از قدرت است؛ تاجیک‌ها با 25 درصد جمعیت افغانستان و ریشه‌دارترین گروه جمعیتی کشور در ائتلاف انتخاباتی احمدزی هیچ نماینده‌ای درمیان 3 نفر اول کشور ندارند که این موضوع جالب توجه است.
یکی دیگر از نامزدهای با اهمیت در انتخابات آتی (زلمی رسول) است؛ کسی که شاید حمایت حامد کرزی را هم به همراه داشته باشد.
زلمی رسول به عنوان وزیر امورخارجه سابق و مشاور امنیت ملی کرزی چهره شناخته شده بین‌المللی است. زلمی رسول از پشتون‌های قندهاری نزدیک به خاندان شاهی سابق افغانستان و نیز حامد کرزی است که به میانه‌روی بیشتر در برابر هم‌تباران مشرقی‌شان مشهور بوده‌اند.
رسول برخلاف احمدزی به جذب تاجیک‌ها اهمیت داده است و شخصیت شناخته شده تاجیک یعنی احمدضیا مسعود برادر احمدشاه مسعود فقید را به عنوان معاون اول خود انتخاب کرده است. معاون دوم وی هم خانم (حبیبه سرابی) از هزاره‌های افغانستان و اولین والی زن افغانستان است که سال‌ها والی بامیان بود. رسول نماد ثبات است و بیشتر می‌تواند ادامه دهنده راه کرزی باشد.
نامزهای انتخاباتی دیگر افرادی هم چون: (استاد عبدالرب رسول سیاف) چهره مذهبی است که اسماعیل‌خان فرمانده تاجیک و مهم‌ترین شخصیت هرات را به معاون اولی خود و یک مولوی ازبک به نام (عبدالوهاب عرفان) را به معاون دومی انتخاب کرده است؛ فردی که می‌تواند آرای دوستم و در نتیجه اشرف غنی احمدزی را کم کند.
نامزد مهم دیگر (عبدالرحیم وردک) وزیر دفاع سابق افغانستان است که او هم چهره‌ای نزدیک به کرزی و از پشتون‌های میانه‌رو است. یک تاجیک اسماعیلی بدخشانی یعنی (عبدالاحد افضلی) و (سید حسین انوری) که یک سید شیعه و فرمانده نظامی وسیاستمدار و والی هرات بوده است را به معاونت خود انتخاب کرده است.
در میان نامزدها یک زن به نام (خدیجه غزنوی) و نیز یکی از شاهزادگان سابق و نواده ( محمدنعیم خان) وزیر خارجه سابق (ظاهرشاه) و برادر (داود خان) نیز که (محمدنادر نعیم) نام دارد از شخصیت‌های جالب توجه هستند.
در یک برآیند کلی باید بخت دکتر عبدا...، احمدزی و زلمی رسول را برای کسب مقام ریاست جمهوری را بیشتر از سایرین دانست. در این میان گرچه دکتر عبدا... چهره شناخته شده و قابل احترامی است، ولی سنت تاریخی حکومت داری کار را برای دکتر عبدا... حتی در صورتی پیروزی‌اش نیز سخت می‌کند.
احمدزی با حذف تاجیک‌ها از قدرت از هم اکنون یک بحران و شکاف را دامن می‌زند و به نظر می‌رسد زلمی رسول که نماد ثبات است، گزینه‌ای جامع الاطراف‌تر از دیگران باشد.
نویسنده: محمد علی بهمنی قاجار/ فارس
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/988
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
