قیام «۲۴ حوت» در هرات نخستین حرکت گسترده مردمی علیه رژیم کمونیستی بود که با وجود سرکوب و شهادت هزاران نفر از مردم این کشور، زمینه‌ساز قیام‌های بعدی و در نهایت در هم شکستن شوروی در افغانستان شد.
29 سال پیش در چنین روزی یعنی 24 حوت (اسفند) سال 1357 حدود یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تحت تاثیر آن مردم ولایت هرات علیه استبداد دولت کمونیستی و دست‌نشانده غرب قیام کردند.
خیزش مردمی ولایت هرات که از روستاها و شهرستان‌های مرکز این ولایت آغاز شد، نخستین قیام گسترده مردمی علیه دولت کمونیستی وقت این کشور بود که با وجود سرکوب شدن و شهید شدن هزاران نفر پایه‌گذار قیام‌های بعدی و در هم شکسته شدن قشون تا دندان مسلح شوروی و شکست ابر قدرت شرق در افغانستان شد.
قیام در حالی رخ داد که در ماه ثور (اردیبهشت) سال 1357 دولت وقت افغانستان با پشتیبانی شوروی و سرکوب گسترده، مستقر شده بود.
این قیام مردمی در صبحگاه روز پنجشنبه در حالی رخ داد که سیل جمعیت مردم از روستاها و شهرستان‌های مجاور به سمت هرات آمدند و دولت کمونسیتی وقت نیز با استفاده از نیروهای مسلح خود و تجهیزات جنگی قیام کنندگان را به خاک و خون کشید.
کشتار گسترده اما نتوانست آتش خشم مردم را خاموش کند و سپیده‌دم روز بعد نیز مردم با صدای تکبیر الله اکبر بار دیگر به خیابان‌ها ریختند و با ملحق شدن جمعیت مردمی که از دیگر شهرستان‌ها به آنها پیوسته بودند حتی موفق شدند تا بخش‌هایی از شهر را نیز تصرف کنند.
بیم پیشروی بیشتر نیروهای مردمی سبب شد تا دولت کمونیستی علاوه بر تشدید سرکوب مسلحانه حملات هوایی را نیز علیه مردم افزایش دهد؛ بنابراین هواپیماهای بیشتری از پایگاه هوایی «شیندند» ولایت هرات برای قتل‌عام مردم پرواز می‌کرد و و این حملات شمار شهدا را به شدت افزایش داد، به طوری که برخی آمار مجموع شهدای این قیام که به مدت پنج روز ادامه داشت را بین 24 هزار تا 26 هزار شهید اعلام می‌کنند.
کشتار مردم با سرکوب قیام پایان نیافت و دولت دست‌نشانده شوروی بازرسی خانه با خانه را آغاز کرد. حتی کسانی را که احتمال دخیل بودن آنها در این قیام وجود داشت می‌کشتند و گورهای دسته جمعی از پیکر شهدای این قیام پر شد.
یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن این قیام نبود رهبری منسجم بود که تعداد افزایش شهدا و زخمی‌ها را در پی داشت اما درسی که مجاهدین از خیزش مردم این ولایت گرفتند ضرورت رهبری برای انسجام بیشتر مردم و رسیدن به هدف مشترک بود.
با این حال، قیام 24 حوت در هرات علاوه بر زمینه‌سازی قیام‌های بعدی، برداشته شدن نقاب کمونیسم و افشا شدن صورت حقیقی آن بود که با کشتار گسترده مردم نشان داد که شعارهای جامعه مردم سالار، بدون طبقه و مترقی آنان دروغی بیش نبوده است.
تشدید اعتراضات گسترده مردمی، رژیم کابل را بر آن داشت تا برای بقای خود دست به دامان شوروی شود و بدین ترتیب در 6 جدی (دی) سال 1358 چندین هزار از نیروهای ارتش سرخ با تجهیزات جنگی سنگین از جمله 100 دستگاه تانک T-60، جنگنده‌های میگ 21 و 23 و S-U، نفربرهای M-16 و 36 فروند هلیکوپتر جنگی پیشرفته M-I24 خاک افغانستان را اشغال کردند.
با این حال اعزام نظامیان و تجهیزات سبک و سنگین جنگی بیشتر نیز نتوانست بر عقیده و روحیه استعمارستیزی مردم مسلمان افغانستان فائق آید و اشغال این کشور توسط شوروی نیز مانند قدرت‌های پیش از آن دوام زیادی نیاورد.
سرانجام ارتش سرخ شوروی با متحمل شدن تلفات 50 هزار نفری و خسارت‌های سنگین مالی پس از 9 سال و 50 روز حضور در این کشور بدون کوچک‌ترین دستاورد نظامی و سیاسی، مجبور به ترک خاک افغانستان شد.
منبع: تسنیم
انتهای پیام
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/9641
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
