ارزش‌های اخلاقی، نقش بسزائی در زندگی بشر دارد، که رعایت آن در زندگی سیاسی باعث تفاهم، تساهل و احترام به یکدیگر میشود. و بیتوجهی به آن باعث فرصت طلبی و دیکتاتوری و سلب حقوق دیگران است.
از آنجائیکه اخلاق و سیاست رابطه مستقیم با یکدیگر دارد رعایت بایدها و نبایدهای اخلاقی در اندیشه و عمل سیاسی حائز اهمیت و تأثیرگذار است. با بررسی وضعیت سیاسی گذشته، درمی یابیم، که گاها هر یک، ابزاری در اختیار دیگری بوده است.
زمانی که اخلاق، ابزاری در اختیار سیاست بوده، شاهد حکمرانی ناصواب بوده ایم که مصلحان، آن را نکوهش میکرده اند و نهایتا سیاست را به ورطه سقوط کشانده اند، اما زمانی که برتری اخلاق و ارزش‌ها را در دیگر موضوعات داشته ایم، هنجارهای اجتماعی و سیاسی نسبت به دیگر مسائل فزونی داشته است.
هدف ما از این ابراز بیان و بحث پیرامون تخلف در دورۀ قبل از انتخابات و موضوع اخلاقیات در سیاست، این است که متأسفانه در آخرین روز از ثبت نام کاندیدان برای پست ریاست جمهوری، عده‌ای تخلف نمودند و عده‌ای هم اخلاق را مد نظر نداشتند.
یکی از تخلفات واضح، حضور جمهاهیر انوری وزیر امور مهاجرین کشور در هنگام ثبت نام یکی از کاندیدانی که گفته میشود مورد حمایت تیم دولت نیز میباشد، بود. این عمل وزیر امور مهاجرین در حالی صورت گرفته که وی چندی قبل متهم به فساد گسترده از سوی رسانه‌ها شده بود، اما به جای رفتن به سوی محکمه و پاسخگوئی به مردم به فکر کمپاین برای شخص خاصی است. این اتفاق با وجودی است که دو روز قبل، رئیس جمهور کرزی از تمامی ارگانهای دولتی و کارمندان و مقامات خواسته بود تا در انتخابات بیطرف باشند و برای هیچ کسی حق تبلیغ ندارند، اما وزیر مهاجرین با حضورش در موقع ثبت نام یکی از کاندیدان، عملاً به نفع یک جریان خاص تبلیغ نموده است، حال باید دیده شود که طبق دستور آقای کرزی، وی به دستگاه قضائی سپرده خواهد شد؟ و یا ایشان استثناء هستند!!
اما از نقطه نظر اخلاقیات، تخلف دیگری که صورت گرفت خود پسندی و برتر شمردن خود و دوستان خود، از سوی یک تیمی است که در آخرین روز، خودشان را کاندید ریاست جمهوری نمودند، و خودشان را تیم ملی شمرده و پیروز میدان دانستند. البته اینان واضح نساختند که تیم ملی از کدام رشته ورزشی منظور بود و یا گروه خودشان را تیم ملی سیاسی دانستند؟! که در هر دو صورت مثال خوبی نبود، چون تیم سیاسی اینان ملی نبود و از طرف دیگر اگر مثال ورزش گونه زده باشند، این هم خوب نبود، زیرا تیم ملی والیبال کشورمان در جمع 21 تیم به مقام بیستم رسید! یک باخت بد. تیم ملی جوانان فوتبال ما هم که بازی‌ها را در حال باخت است! به هر صورت بزرگ بینی خود و کم شمردن دیگران و تحقیر آنان، به این معنا که ما آدم‌های خوبی هستیم و شما را هم در دولت آینده سهم میدهیم و این گونه حرفها، به دور از اخلاقیات اسلامی و دینی ما میباشد که در بین 27 کاندید از یک آدرس آن را شاهد بودیم.
در اینجا باید خدمت تمام کاندیدان محترم عرض کنیم که اگر بخواهیم محوریت اخلاق در فعالیت‌های سیاسی را دریابیم باید شاخصه‌های بازی سیاسی را بشناسیم و به آنها توجه کنیم. قطعا عوام گرایی، قدرت طلبی، خودپسندی و غرور و حتی چاپلوسی نزد ملت ما ناپسند شمرده میشود، که دوری از این خصیصه‌ها بیانگر برتری اخلاق بر دیگر موضوعات است. راست گوئی، عدم تخریب دیگری از اعمال پسندیده نزد ملت مجاهد افغانستان است که وجود این خصیصه‌ها نیز از فزونی اخلاق است. باید کاندیدان بدانند که همه خصلت‌های مورد اشاره از بایدها و نبایدهای فعالیت سیاسی است. به عبارتی، این موارد الفبای حضور در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی است.
کاندیدان باید توجه کنند که رفتار و عملکرد فعالیت‌های سیاسی تحت نظارت افکار عمومی است که میتوان نتیجه هر انتخاب را عکس العمل ملت به عملکرد و رفتار سیاستمداران و این کاندیدان دانست.
از آنجائیکه رقابت در عرصه سیاسی، عموما برای دستیابی به قدرت است. لذا آسیب پذیری اخلاقی در این عرصه، بیشتر است. از همین رو تهمت، ترور شخصیت، عدم احترام به موقعیت‌های فردی و اجتماعی اشخاص، از بیاخلاقی‌ها، ناشی میشود که در عرصه رقابت در جهت کسب مصادر حکومتی است.
حاکمیت اخلاق در فعالیت‌های سیاسی ایجاب میکند که در صحنه رقابت‌ها بر نقاط قوت خود تأکید کنیم. و از تخریب رقبا و بزرگنمائی ضعف آنها، خودداری نمائیم. صرف بیان ضعف‌های رقیب، موجب حرمت شکنی و سلب امنیت عمومی جامعه میشود.
به هر حال شاید خود بزرگ بینی برخی موجب شود تا فراگیری بازی سیاسی را برای خود کسرشأن تلقی کنند. که این امر، خود، بدور از اخلاق است. در فرهنگ عمومی و غنی فارسی ضرب المثلی است که میگویند (پرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است) پس تمرین پرسش، گفتمان و فراگیری چگونگی فعالیت سیاسی بهتر است از ندانستن. زیرا فقدان فن بازی موجب آسیب به خود و دیگران میشود که در عرصه سیاسی باعث بر هم ریختن جامعه میشود. و این مغایر با اعتقادات دینی است.
سرمقاله شماره 145 روزنامۀ انصار
تاریخ: 1392/7/16
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/956
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
