نوروز به عنوان یکی از اعیاد باستانی هزاران سال است که به زیباترین حالت ممکن در کشورهای شوروی سابق و خاورمیانه جشن گرفته میشود. اگرچه امروزه افغانستان و ایران خاص‌ترین خواستگاه نوروز است و به عنوان جشن ملی و اصلی و آغاز سال برای این دو ملت به حساب می‌آید، اما باید در نظر داشت که هستند طوایفی که همچون افغانستان و ایران ورود اولین روزهای بهار را جشن می‌گیرند و با مراسمات ویژه به بهار زیبا و با‌طراوت خوش‌آمد می‌گویند.
این عید باستانی ۳۰۰۰ ساله از اولین جشن تا امروز به عنوان مظهری از پاکی و عشق بین مردم منطقه برپا شده است و امروزه شاهد اوج شکوه و منزلت آن در خانواده‌های افغانستانی هستیم. از بوی سمنک تازه گرفته تا سفره‌ی هفت سین و قرآن، از جمع شدن کل خانواده و حال هوای باور نکردنی خانه‌های نوروزی در روزهای اولیه‌ی بهار در و شروع یک سال جدید، همه و همه حکایت از عیدی باستانی در سرزمین‌های نوروزی دارند.
اینک مروری کوتاهی می کنیم به نحوه‌ی جشن‌های نوروزی در کشورهای دیگر:
ترکمنستان
ترکمنستان که از کشورهای استقلال یافته‌ی شوروی سابق است. این کشور هر ساله در روزهای ۲۱ و ۲۲ مارچ تعطیلاتی رسمی را به جشن نوروز اختصاص داده است. به این ترتیب مردم می‌توانند با فراغ بال اولین روزهای ورود بهار را جشن گرفته لذتی دوچندان را طی مراسمات خاص تجربه کنند.
ترکمنستانی‌ها نیز همچون افغانستانی ها و ایرانیان آمدن بهار را با طبخ انواع غذاهای ویژه‌ی محلی، برپایی مجالس شادی و همچنین ترتیب دادن مسابقات خاص خوش‌آمد می‌گویند.
تاجیکستان
تاجیک‌ها از دیگر اقوامی هستند که نوروز را با شور و حرارتی خاص جشن می‌گیرند و با برپایی مراسمات خاص از لحظه لحظه‌ی آن لذت می‌برند. اگرچه باید اشاره کرد جشن گرفتن نوروز قبل از اعلام استقلال تاجیکستان در این کشور ممنوع بوده است. اما پس از سال ۱۹۹۱ این جشن در قالب ۴ روز تعطیلی رسمی در تاجیکستان برگزار شده و شور حرارتی خاص را به این سرزمین وارد کرده است.
نوروز در تاجیکستان یک جشن خانوادگی محسوب میشود. رایج است که کل خانواده در نظافت خانه شرکت کنند. مردها قبل از روزهای اولیه‌ی بهار اقدام به کاشت بوته‌های گل در باغچه‌ها می‌کنند و همین مساله موجب شکوه بیشتر خانه‌های تاجیکی در فصل بهار میشود.
دید و بازدید خانواده‌ها در اولین روز بهار از رایج ترین عادات تاجیکی‌ها است. از جهت دیگر خانواده‌های تاجیکی در اولین لحظات شروع فصل بهار و روز سال نو به دور یک میز می‌نشینند و در کنار هم منتظر ورود سال نو می‌شوند.
تاجیکی‌ها نیز با قرار دادن هفت سین معروف که حاوی سیر سرکه سیب و .... است بر روی میز، سالی مملوء از برکت، زیبایی و نشاط را آغاز می‌کنند.
پس از سال نو مرسوم است که با آویزان کردن یک پارچه‌ی سرخ رنگ سردر خانه را مزین کنند. این جریان برای تاجیکی‌ها به منزله‌ی آمدن روزهایی خوش یمن و با شکوه خواهد بود.
تاجیکستان در روزهای جشن نوروز مملوء از آهنگ است و می‌توان در هر ناحیه از این کشور گروه‌هایی را مشغول رقص و پایکوبی دید. از جهت دیگر متداول است که در عید نوروز غذاهایی خاص در تاجیکستان طبخ شود.
عراق
کشور عراق از دیگر مناطقی است که جشن نوروز در آن به با شکوه‌ترین وجه ممکن برگزار میشود. دولت عراق ۵ روز تعطیلات رسمی را به عید نوروز اختصاص داده است. به این ترتیب مردم و به خصوص کردهای این کشور می‌توانند با فراغ بال جشنی با شکوه را برگزار کنند.
در این بین رسم و رسوم ایزدی‌های عراق جالب توجه و بسیار خاص به نظر می‌رسد. این قوم بر این باورند که اگر صبح سال نو به دشت‌ها بروند و با قطرات شبنم دست و روی خود را مسح بکشند. از دیگر رسم‌هایی که بین ایزدی‌ها در جشن نوروز مرسوم است. برپایی آیین سیزده به در است. ایزدی ها نیز در این روز از خانه خارج شده به فضای سرسبز رفته و به رقص و پایکوبی می‌پردازند.
جمهوری آذربایجان
آذربایجان به زیباترین شکل ممکن نوروز را جشن می‌گیرند. آذربایجانی‌ها نوروز را به عنوان عید اصلی خود قلمداد کرده و به باشکوه‌ترین وجه ممکن آن را گرامی می‌دارند. جشن نوروز در آذربایجان ۴۴ روز قبل از ورود فصل بهار آغاز میشود.
آذربایجانی‌ها بنابر باورهایی باستانی معتقد هستند که آب در اولین چهارشنبه از آخرین ماه سال جاری میشود. در چهارشنبهی دوم آتش جان میگیرد. در چهارشنبهی سوم زمین بارور میشود و چهارشنبهی چهارم که آخرین چهارشنبهی سال است نسیم می‌وزد و درختان شکوفه می‌دهند. در این چهارشنبه زمین به استقبال بهار می‌رود.
رسم در خانواده‌های آذربایجانی بر این است که روز اول عید تمام خانواده در خانه‌ی بزرگ خاندان جمع می‌شوند. در این روز غذاهایی خاص پخته میشود و در خانه به صورت کامل باز گذاشته خواهد شد. این به آن معنا است مهمانان در تمام طول روز مشغول رفت و آمد به خانه و دیدو بازدید هستند.
گفته میشود که آذربایجانی‌ها در اولین روز از فصل بهار به رودخانه‌ها می‌روند و آبتنی می‌کنند، به هم آب می پاشند و با این کار به صورت سمبولیک جانی دوباره می‌گیرند و تازه می‌شوند. چراکه آب در آذربایجان سنبل پاکی و طراوت است.
رسم است که در اولین ساعات نوروز خوراکی‌های شیرین در خانه‌های آذربایجانی سرو شود. این قوم اعتقاد دارند که با این کار بدی‌ها از آنها دور شده و سالی سراسر از لذت را تجربه خواهند کرد.
قرقیزستان
نوروز قرقیزستان هم با شباهت‌هایی از نوروز آذربایجان از یک هفته قبل از آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود. اولین نوید آمدن فصل بهار در این کشور با نخستین غنچه‌های بهاری و جریان شدید رودهایی که با آب شدن برف از ارتفاعات جریان پیدا می‌کنند آغاز میشود.
یکی از رسم‌های نوروزی که نسل به نسل به قرقیزهای امروزی منتقل شده است شرکت در مسابقات اولاک تارتیش (Ulak Tartysh) است. تیم‌ها از یک هفته قبل از شروع مسابقه به تمرین در پیست‌های اسب سواری می‌پردازند.
اگرچه مسابقات دیگری در ایام نوروز در قرقیزستان برگزار میشود اما این بازی یکی از معروف ترین ها بین قرقیزها به شمار می‌آید.
قرقیزستانی‌ها آمدن بهار را با پوشیدن لباس‌های نو و محلی و همچنین طبخ انواع غذا و شیرینی جشن می‌گیرند و می‌توان حال و هوای عید را در سراسر این کشور به عینه مشاهده کرد.
انتهای مطلب
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/10477
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
