نویسنده: پیرمحمد ملازهی
اعلام فهرست نامزدهای تأیید شده انتخابات ریاست جمهوری کشور از طرف کمیسیون مستقل انتخابات، با واکنشهای متفاوتی همراه شده است.
10 نفر از 26 نفر داوطلبی که در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ثبت نام کرده بودند از سوی کمیسیون مستقل انتخابات تأیید صلاحیت شدند و شانزده نفر دیگر فاقد صلاحیت تشخیص داده شدند. هر چند این فرصت در اختیار نامزدهای رد صلاحیت شده قرار دارد که اعتراض کتبی خود را به کمیسیون بررسی شکایات ارایه نمایند و رد صلاحیت شده‌ها نیز چنین کرده و خواستار دریافت مستندات رد صلاحیت خود شده اند، اما ظاهراً کمیسیون مستقل انتخابات، تابعیت دوگانه و مشکل جمع آوری کارتها را عمده ترین دلیل رد صلاحیت نامزدها میداند، دلایلی که نامزدها آنها را غیر موجه میدانند و به آن اعتراض دارند. اما جدا از وضعیت رد صلاحیت شده‌ها، از فهرست 10 نفره تأیید صلاحیت شده‌ها میتوان چنین استنباط کرد که کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان ملاحظات خاص خود را داشته است، به طوری که میتوان گفت، تلاش کرده است تا نامزد‌هایی از همه گرایشهای سیاسی و یا قومیتهای مطرح را تأیید کند.
در چنین نگاهی میتوان گفت که تقریباً غیر از گروه طالبان و جریان چپ مارکسیستی، سایر گرایشها نامزدهای خاص خود را در این انتخابات دارند و لااقل میتوان گفت، اگر تا زمان انتخابات در ماه حمل سال آینده اتفاق خاصی در افغانستان رخ ندهد، گرایشهای ذیل در این انتخابات رقابت خواهند کرد.
- گرایش حکومتی با نامزدی زلمی رسول و قیوم کرزی
- گرایش اپوزیسیون و جهادی با نامزدی عبدا... عبدا...
- گرایش سلطنت طلب با نامزدی سردار محمد نادر نعیم، نواسۀ ظاهر شاه
- گرایش جهادی با نامزدی استاد عبدالرب رسول سیاف
- گرایش مستقل از قطب الدین هلال اسلامگرا تا عبد الرحیم وردک ناسیونالیست
- گرایش تکنوکرات با نامزدی اشرف غنی احمد زی
دو نامزد دیگر که به صورت مستقل آمده اند، گل آقا شیرزوی والی سابق ننگرهار و هدایت امین ارسلا مشاور حامد کرزی هستند.
در عین حال انتظار میرود که 10 نامزد تأیید صلاحیت شده در رقابت دست به ائتلافهایی نیز بزنند و تعداد آنها در درون یک جریان کاهش یابد. این احتمال نیز وجود دارد که از میان رد صلاحیت شده‌ها نیز در تجدید نظر خواهی افرادی واجد شرایط تشخیص داده شوند و به صورت انفرادی و یا در ائتلاف با دیگران وارد رقابتهای انتخاباتی شوند. اما آنچه تاکنون مسلم به نظر میرسد، آن است که رقابت در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان عمدتا حول شخصیتها تمرکز نسبی یافته است. هیچ کدام از نامزدهای انتخابات در افغانستان، لااقل تاکنون برنامه خاصی را برای اداره کشور و عبور از بحرانهای جاری ارایه نکرده اند، بنابراین میتوان گفت که این انتخابات نیز همچنان تحت تأثیر مسأله قومیتها و احزاب در افغانستان باقی خواهد ماند.
در چنین شرایطی رقابت به لحاظ سیاسی حول محور حکومتی‌ها و اپوزیسیون رسمی تمرکز خواهد یافت. در این صورت عبدا... نامزد ائتلاف ملی از جانب اپوزسیون و زلمی رسول و احتمالاً قیوم کرزی برادر رئیس جمهور از طرف دولتی‌ها رقبای اصلی خواهند بود. ظاهراً با درک همین رقابتها عده‌ای از پیروزی احتمالی دکتر عبدا... ابراز نگرانی کرده اند.
در عین حال آنچه آیندۀ برگزاری انتخاباتی آزاد، منصفانه و بدون دخالت داخلی و خارجی را با ابهام روبرو میکند، نامشخص بودن موضع طالبان است. بدون طالبان برگزاری انتخابات هرچند ممکن است مشروعیت بیشتری به دولت بدهد، اما به بحران و جنگ نمی تواند پایان دهد.
از طرف دیگر دخالتهای خارجی و حضور نیروهای امریکا و ناتو در افغانستان را نباید نادیده گرفت. گرایش امریکا به طرف هر نامزدی که باشد میتواند روند برگزاری انتخابات در افغانستان را تحت تأثیر قرار دهد، بویژه اگر توجه داشته باشیم که انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تقریباً همزمان با طرح خروج نیروهای امریکایی و ناتو از کشور خواهد بود.
خروج امن نیروهای خارجی از افغانستان بسیار مهم است و علی القاعده امریکا موفق نخواهد بود که دولتی در افغانستان به قدرت برسد و جایگزین دولت حامد کرزی شود که در روند خروج نظامیان امریکایی خللی ایجاد کند.
در هر حال هیچ گزینه‌ای دیگری نمی تواند جایگزین انتخابات آزاد و منصفانه و به دور از دخالت خارجی و عاری از تقلب شود، زیرا بحث مشروعیت قدرت در شرایط حساس کنونی افغانستان مطرح است، مشروعیتی که از صندوقهای رأی بیرون بیاید و دولت آینده را با پشتوانه مردمی در موقعیتی قرار دهد که بتواند به جنگ و بحران پایان دهد و وحدت ملی و ارضی افغانستان را حفظ کند، درغیراین صورت افغانستان با تجزیه قدرت ملی تا سطح فروپاشی روبرو خواهد شد.
LINK: https://www.ansarpress.com/english/1078
Violation of the sovereignty and rights of afghan citizens by America
