نویسنده: نورالله مرادیان
افغانستان به دلیل تحمل یك جنگ چندین ساله از توسعه بسیار كمی برخوردار بوده است و تقریبا وضعیت اقتصادی كشور بغرنج است.
صندوق بین‌المللی پول کسری بودجه کنونی افغانستان را 45 درصد تولید ناخالص داخلی کشور تخمین زده و چشم انداز "پایداری مالی" کشور را تا سال 2032 به تعویق انداخته است.
آژانس اطلاعاتی مرکزی امریکا صادرات قانونی سال گذشته افغانستان از جمله میوه و خشکبار، قالی‌های دست بافت و سنگ‌های نیمه قیمتی را 376 میلیون دالر تخمین زده؛ میزانی که حدود یک هفدهم ارزش واردات کشوراست.
بنا بر اعلام بانک جهانی روند کمک سالانه بیش از 15 میلیارد دالری در سال که تقریبا همان تولید ناخالص داخلی افغانستان است، نشانه وابستگی بی‌نهایت و رو به رشد کشور ما است و نمی‌توان آن را تحمل کرد. کمک مالی به افغانستان در صدر مبالغی است که هم اکنون توسط غرب خرج می‌شود و مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی اعلام کرده امریکا از جنگ افغانستان متحمل هزینه مستقیم 642 میلیارد دالری شده است.
بنابراین نه تنها خطر تروریسم و بی‌ثباتی بیشتر وجود دارد، بلکه افغانستان با کند پیش رفتن رشد اقتصادی با خطر بحران اقتصادی که می‌تواند خشونت‌های بیشتری را برانگیزد، روبه‌رو خواهد بود.
با این حال به نظر می‌رسد كه چینی‌ها اكنون برنامه گسترده‌ای را برای حضور اقتصادی در سطح بازار افغانستان دارند و سعی دارند تا اقتصاد كشو ررا قبضه كنند. آمارهای گمرک چین نشان می‌دهد که میزان دادوستد این کشور با افغاستان از 20 میلیون دالر در سال 2002، به 214 میلیون دالر افزایش یافته است. بر اساس توافقی که سال گذشته بین مسئولان اقتصادی چین و افغانستان امضا شد، چین تعارفه گمرکی بر کالاهای افغانستان را تا 95 درصد کاهش داد.در همین حال حامد کرزی هنگام سخنرانی در نشست اقتصادی (اروپا- آسیا) در ایالت (شانشی) چین، سرمایه‌گذاران چینی را برای سرمایه‌گذاری در افغانستان دعوت کرد.
روابط دیپلماتیک بین چین و کابل در سال 1955 بر قرار شد، در آن زمان افغانستان یکی از اولین کشورهایی بود که رژیم کمونیستی وقت (ماوسوتونگ) جانشین دولت ملی‌گرا در این کشور را به رسمیت شناخت. پس از به میان آمدن نظام کمونیستی در افغانستان، روابط چین کمونیستی که از نگاه ایدئولوژی با دولت وقت افغانستان و شوروی سابق اختلاف داشت، نه تنها به سردی گرایید بلکه به خصومت نیز منتهی شد.
پکن در زمان دولت مجاهدین روابط نیم‌بندی را با کابل برقرار کرد اما هیچ‌گاه این روابط در سطح همکاری‌های اقتصادی و سیاسی نبود. چین در دوره حاکمیت طالبان، روابط منفعلانه را در قبال افغانستان در پیش گرفت که تا قطع رابطه نیز پیش رفت.
پایان حاکمیت طالبان در افغانستان و شکست این گروه در این کشور برای چین یک رخداد مهم بود زیرا چین همان گونه که از تولید مواد مخدر در افغانستان نگران بود، از آشوب گروه‌هایی در ایالت (سین کیانگ) که گرایش طالبانی داشتند، نیز رنج می‌برد. بنابر این دولت چین در 12 سال گذشته همیشه تلاش کرده است که روابط نزدیکی با افغانستان داشته و همکاری اقتصادی و سیاسی خود را با این کشور افزایش دهد. از نظر اقتصادی افغانستان نیز سعی می‌کند که در بخش تجارت و سرمایه‌گذاری و استخراج معادن از ظرفیت‌های بالای چین استفاده کند.
در حال حاضر چین پروژه‌های بزرگی چون احداث راه آهن و استخراج معدن مس در افغانستان را روی دست دارد که میلیاردها دالر در آن سرمایه‌گذاری کرده است.
چین در سالهای اخیر یک سرمایه‌گذار مهم در افغانستان بوده است. در سال 2007، یک شرکت وابسته به ذوب آهن چین امتیاز مزایده 3 میلیارد دالری برای استخراج معدن (مس عینک) را در ولایت (لوگر) به دست آورد.
سال گذشته هم شرکت ملی نفت چین امتیاز حفاری و استخراج نفت و گاز طبیعی در ولایت‌های (سرپل) و (فاریاب) را کسب کرد. این سرمایه‌گذاری‌ها امیدواری زیادی را در مورد چشم‌انداز روابط اقتصادی میان چین و افغانستان به میان آورده است. بنابراین تردیدی نیست که این 2 کشور همسایه می‌توانند در آینده نه چندان دور، منافع مشترک زیادی را برای هم تعریف کنند.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/853
