شب قدر شبی است که سرنوشت انسان‌ها در همه‌ی هستی، تقدیر و اندازه گیری میشود. در شب قدر فرشتگان رحمت الهی به زمین فرود آمده، به حجت الهی و به تبع آن وجود مقدس، به سایر مؤمنان سلام میکنند. شب قدر، شب ولایت الهی و اولیای اوست.
یکی از دلایل اهمیت شب قدر آن است که تمام امور هستی و برنامه‌های مربوط به زندگی انسان در شب قدر تقدیر و اندازه گیری شده، به امضای حجت خدا به عنوان قطب عالم امکان میرسد و تا شب قدر آینده براساس آن تقدیر و اندازه گیری، اداره میشود. یکی از زمان‌هایی که در منابع دینی، اهمیت فراوانی دارد، شب قدر است. در قرآن کریم، شب قدر، بهتر از هزار ماه خوانده شده است.
تعیین سرنوشت
شاید هیچ چیزی برای انسان‌ها، مهم‌تر از سرنوشت آنان نباشد. همه‌ی آدم‌ها دوست دارند سرنوشت خوب داشته، در زندگی خوش بخت و سعادت مند باشند.با توجه به ابدیت زندگی در جهان آخرت، خوش بختی و سعادت مندی در آن، برای همه‌ی انسان‌ها، به ویژه باورمندان به جهان آخرت اهمیت فراوانی دارد. از آن جا که بین زندگی دنیا و آخرت پیوند و ارتباط عمیقی وجود دارد طبیعی است که خوش بختی در زندگی دنیا، در سعادت مندی جهان آخرت نیز تأثیرگذار است. براساس آیات و روایات اسلامی در شب قدر سرنوشت انسان‌ها در این دنیا تقدیر و اندازه گیری میگردد. بنابر این، این مقدرات نه تنها در دنیا که در آخرت نیز تأثیرگذارند.
نزول فرشتگان
یکی از مهم ترین روی دادهای شب قدر نازل شدن فرشتگان است. براساس آیات و روایات اسلامی، در شب قدر فرشتگان زیادی به اذن پروردگار فرود میآیند. (فرشتگان و روح در آن شب به اذن پروردگارشان برای هر کاری نازل میشوند.) در روایات اهل بیت(ع) نیز این امر مورد تأکید قرار گرفته است، چنان که ابن عباس از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده است: (هر گاه شب قدر شود فرشتگانی که ساکنان سدره المنتهی هستند و یکی از آنان جبرئیل است نازل میشوند. هنگامی که جبرئیل نازل میشود، پرچم‌هایی در دست دارد. یکی از آن پرچم‌ها را بر روی قبر من و بقیه را در بیت المقدس، مسجدالحرام و طور سینا نصب میکند. هیچ مؤمنی را فروگذار نمی کند مگر این که بر او سلام میکند. جز شراب-خواران و خورندگان گوشت خوک.) در روایت دیگری از باقرین(ع) آمده است: (در شب قدر فرشتگان و نویسندگان به سوی آسمان دنیا فرود میآیند و آن چه از امور و حوادث سال و چیزهایی که به بندگان در طول سال اصابت میکند، مینویسند.)
مفسران اسلامی نیز به این امر تأکید ورزیده اند: (فرشتگان به ویژه جبرئیل با اجازه‌ی پروردگارشان نازل میگردند و این قرآن را با خود همراه دارند. در میان آسمان و زمین پخش میشوند و در این جشن جهانی شرکت میکنند. جشنی که واژگان این سوره ( ی-قدر) آن را به طرز شگفت آمیزی به تصویر کشیده است.)
در شب قدر روح و جبرئیل و گروهی از فرشتگان که جز در این شب دیده نشده اند و سایر فرشتگان آنان را ندیده اند، به سوی زمین فرود میآیند. فرود آنان به دلیل اموری است که خداوند برای اداره‌ی جهان هستی تا شب قدر آینده مقدر کرده، است. فرشتگان در این شب بر هر انسان مؤمن و مؤمنه‌ای که عبور میکند، سلام مینمایند. براساس روایات شیعه فرشتگان در شب قدر به محضر امام معصوم(ع) که حجت و ولی خداست مشرف میشوند. چنان که از امام باقر(ع) نقل شده که فرمود: (ای (ابا هذیل) شب قدر از ما پوشیده نیست، زیرا در شب قدر فرشتگان در اطراف، طواف میکنند.)
نزول قرآن
از امتیازات مهم شب قدر، نازل شدن قرآن به عنوان نسخه‌ی شفابخش و کامل ترین قانون برای اداره‌ی زندگی بشر است. در منابع اسلامی آیات و روایات زیادی وجود دارد، که این امر را تأیید میکند. در قرآن کریم سه آیه در این رابطه وجود دارد که از جمع میان آن‌ها، میتوان به این نتیجه رسید که قرآن کریم در شب قدر نازل شده است. در سوره‌ی بقره میفرماید: (ماه رمضان ماهی است که قرآن برای راه نمایی مردم و نشانه‌های هدایت و فرق میان حق و باطل نازل شده است.)
در سوره‌ی دخان میفرماید: (به درستی که ما آن را در شب پربرکتی نازل کردیم.) در سوره‌ی مبارکه‌ی قدر میفرماید: (ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم.) جمع این سه آیه به اثبات میرساند که نزول قرآن را در شب قدر بوده است. براساس این آیات شریفه قرآن کریم که مائده‌ی بزرگ آسمانی است، در شب قدر نازل شده است.ابن عباس میگوید: ( خداوند قرآن را به طور یک جا از لوح محفوظ به سوی آسمان دنیا در شب قدر نازل کرد و سپس جبرئیل آن را در طول بیست و سه سال به تدریج نازل میکرد.) در بیان دیگری آمده که آغاز نزول قرآن در شب قدر بوده است.
برتر از هزار ماه
یکی از ویژگی‌های شب قدر برتری عبادی آن است. براساس آن چه به طور صریح در قرآن آمده، شب قدر بر هزار ماه برتری دارد. (لیله القدر خیر من الف شهر) از امام صادق(ع) پرسیده شد: (چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ امام فرمود: (عمل در آن بهتر از عمل در هزار ماهی است که در آن، شب قدر وجود ندارد.)
در بیان دیگری از امام باقر(ع) در تفسیر: (لیله القدر خیر من الف شهر) آمده است: (رفتار شایسته‌ای مانند نماز، زکات و انواع کارهای نیک دیگر در شب قدر بهتر است از انجام این کارها، در هزار ماهی که شب قدر در آن وجود ندارد. اگر خداوند اجر و پاداش عمل بندگان خود را افزایش نمی داد، هرگز عمل یک شب به عمل هزار ماه نمی رسید. ولی خداوند نیکی‌های بندگان خود را چند برابر نموده است.)
شب قدر آغاز سال جدید و پایان سال گذشته است. شب قدر شبی است که سرنوشت انسان‌ها در همه‌ی هستی، تقدیر و اندازه گیری میشود. در شب قدر فرشتگان رحمت الهی به زمین فرود آمده، به حجت الهی و به تبع آن وجود مقدس، به سایر مؤمنان سلام میکنند. شب قدر، شب ولایت الهی و اولیای اوست. در شب قدر مهم ترین نعمت خداوند یعنی قرآن مقدس نازل شده است، و سرانجام، عبادت و راز و نیاز با خدا و انجام کارهای نیک در این شب بهتر از انجام این گونه رفتارها در هزار ماهی است که شب قدر در آن وجود ندارد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/390
ویژه نامه 22 بهمن روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران
