واشنگتن با تغییر رویکرد خود از مبارزه با تروریسم به مذاکره و همچنین شورشی نامیدن گروه طالبان به جای گروه تروریستی، میخواهد هم شکست خود را توجیه و به نوعی به دستاورد تبدیل کند و هم حضورش برای سالهای آینده رانهادینه سازد.
با گذشت 13سال از حضور نظامی اشغالگران خارجی در افغانستان، تا پایان دسامبر 2014 مأموریت جنگی نظامیان آمریکایی در افغانستان به پایان میرسد و نیروهای امنیتی افغانستان عهدهدار برقراری امنیت در کشورشان خواهند بود. اوباما هفته پیش در دیدار از پایگاه تفنگداران دریایی آمریکاییهاوایی در خلیج (کانوئی) گفت که افغانستان بار دیگر منبع حملات تروریستی نخواهد بود. آمریکا هنوز مأموریتهای بسیار دشواری در سراسر جهان دارد. این اظهارات در حالی صورت میگیرد که دریادار (جان کربی) سخنگوی پنتاگون اخیراً در یک نشست خبری در واشنگتن اعلام کرده است که که از روز دوم ژانویه سال 2015، اعضای گروه طالبان را تنها در صورتی هدف قرار خواهد داد که اقدامات آنها (تهدید مستقیم علیه امنیت آمریکا) محسوب شود. او گفت: اینکه فردی عضو گروه طالبان باشد، به تنهایی باعث نمیشود که آمریکا علیه او دست به عملیات بزند. در واقع آمریکاییها با تغییر رویکرد خود از مبارزه با تروریسم به مذاکره و همچنین شورشی نامیدن گروههای طالبان به جای گروههای تروریستی، میخواهند هم شکست خود را توجیه و به نوعی به دستاورد تبدیل کنند و هم حضورشان را برای سالهای آینده نهادینه سازند. به همین جهت مقامات آمریکایی مدعیاند عضویت در طالبان به معنای تروریست بودن نیست.
طبق اعلام ناتو روز دوم ژانویه، روز پایان مأموریت عملیاتی نیروهای نظامی خارجی در افغانستان و تغییر آن به برنامههای آموزشی و حمایتی از نیروهای امنیتی این کشور است. (جانایف کمپل)فرمانده عمومی نظامیان خارجی و کرستین جکوبسن معاون فرمانده آیساف در کابل نیز مدعیاند، سال 2015 میلادی سال جنگی نیروهای افغان است و نیروهای افغان باید در برابر تمام تروریستها در داخل خاک خود بجنگند و در صورت نیاز نظامیان خارجی نیز با آنها همکاری خواهند کرد. چرا که نیروهای افغان هماکنون توانایی مقابله و مبارزه با تمام تروریستها و دفع حملات آنها را پیدا کرده است. این سخنان معاون فرمانده آیساف در حالی است که قرار است تا چند روز دیگر مأموریت نظامیان خارجی از (جنگی) به (آموزشدهی و مشاورهدهی) به نیروهای افغان مبدل شود.
البته مقامات وزارت دفاع افغانستان با واکنش به این موضعگیری، اعلام کرد که برای دولت افغانستان، دشمن خوب و بد ندارد و هر تروریستی را نابود خواهیم کرد. به گفته دولت وزیری معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، هر کسی که جان و مال افغانها، جادهها و پُلهای افغانستان را هدف حمله خود قرار دهد، تروریست است و در هر ولایتی که باشند هدف حمله نیروهای افغان قرار خواهند گرفت. گفتنی است که نیروهای امنیتی افغان حدود 350 هزار نفر هستند که از این پس، به تنهایی مسئولیت تامین امنیت را در برابر طالبان برعهده دارند.
از سوی دیگر طالبان مأموریت آمریکا و ناتو را در افغانستان (شکست مطلق) توصیف کرد. ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان روز یکشنبه 7 دی 93 در واکنش به اعلام پایان مأموریت جنگی ناتو در افغانستان، اعلام کرد: سیزده سال مأموریت آمریکا و ناتو در افغانستان شکست مطلق بود. مراسم امروز شکست آنهاست. وی بار دیگر شرایط طالبان را برای هر گونه مذاکره صلح، تکرار کرد و گفت: ما با حضور نیروهای ناتو در افغانستان، مذاکرات صلح برگزار نخواهیم کرد. با توجه به چنین وضعیتی طالبان تهدید کرده است که تا پیش از خروج نیروهای خارجی تحت امر آمریکا از افغانستان در پایان سال جاری، حملات خود علیه نیروهای افغان، نظامیان تحت فرمان آمریکا و همچنین پایگاهها، هیأتهای دیپلماتیک و کاروانهای وسایل نقلیه آنها را افزایش میدهد.
پس از حملات11 سپتامبر سال 2001 و حمله آمریکا به افغانستان برای مبارزه با تروریسم (القاعده و طالبان)، نه تنها امنیت و ثبات در افغانستان حاکم نشده است، بلکه با پایان سال2014، هنوز گروههای شبهنظامی وابسته به طالبان به حملات تروریستی خود ادامه میدهند، طوری که در استانهای کنر، نورستان، در شرق، هلمند و قندهار در جنوب و بدخشان و قندوز در شمال کشور توانستهاند مناطقی را تحت کنترل گرفته و حتی حملاتشان را به طور بیسابقهای افزایش دهند و حملاتشان را از عملیاتهای انفجاری و انتحاری به حملات گروهی تبدیل کنند. این در حالی است که اوباما میگوید مأموریت نظامی نیروهای بینالمللی کمک به امنیت افغانستان یعنی ایساف و ناتو تحت رهبری آمریکا در افغانستان بر اساس قرارداد امنیتی کابل - واشنگتن باید تا پایان سالجاری میلادی به پایان میرسد و تعداد نیروهای نظامی باقیمانده حدود 10 هزار و 800 نفر خواهد بود تا برای چندین ماه اول سال 2015 در افغانستان باقی مانده و از نیروهای امنیتی افغانستان حمایت کنند.
در حالی سال2014 را سالی سرنوشتساز برای افغانستان معرفی میکردند که در این سال نیروهای خارجی از افغانستان خارج، انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده و مذاکره با طالبان نیز در دستورکار قرار میگرفت. اما واقعیت این است که حملات طالبان و کشت خشخاش در افغانستان رشد مداومی داشته و تاکنون کابینه دولت وحدت ملی تشکیل نشده است و تنها ماموریت جنگی نیروهای خارجی به نیروهای داخلی منتقل شده و چالشهای امنیتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی بطور فزاینده قابل مشاهده است. سال جاری میلادی در افغانستان همراه با تلفات زیادی بوده به طوری که بیش از چهار هزار نظامی افغان و پلیس این کشور در 12 ماه گذشته جان خود را از دست دادهاند.
این موضوع نشان میدهد آمریکاییها نمی توانند با تغیبر نگرش خود در قبال طالبان از مسئولیتی که بابت گسترش خشونت و تروریسم در افغانستان به دوش دارند شانه خالی کنند. آمریکا مسئول گسترش ناامنی در افغانستان است و باید در قبال مسئولیت خود پایبند باشد. نمی شود که چون منافع این کشور در افغانستان و جهان به خطر افتاده چشم بر روی همه اتفاقاتی ببندد که مسبب اصلی ان خود این کشور بوده است.
از طرف دیگر، اواخر هفته گذشته سایت ویکی لیکس گزارشی از سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا موسوم به(سیا)، منتشر کرد که در آن کشتن رهبران طالبان را یک اقدام با تأثیر اندک ارزیابی کرده بود. به گفته ایمل فیضی سخنگوی رئیسجمهور سابق(حامد کرزی) افغانستان، موضع آمریکا درباره ملامحمد عمر رهبر طالبان مشخص بود و باید گفت در 13 سال گذشته هدف جنگ آمریکا در افغانستان، ملاعمر نبوده است. همچنین مقامهای آمریکایی در زمان حامد کرزی به وی در یک نشست گفته بودند حملات مسلحانه و تروریستی که سبب کشتهشدن افغانها میشود، برای آمریکا تروریستی نیست. در واقع از دید مقامهای آمریکایی، تنها کسانی که به منافع ملی آمریکا، سفارت و شهروندان آمریکا تهدید باشند، تروریست هستند. بسیاری از غیرنظامیان به ویژه زنان و کودکان در حملات هوایی و گسترده آمریکا در افغانستان قربانی شدند و این در حالی است که از دید واشنگتن کشته شدن غیرنظامیان افغانی، در حملات پهپادهای ناتو یا حملات طالبان، تروریستی محسوب نمیشود. چطور که مقامهای آمریکایی از جمله توماس دانیلون مشاور پیشین امنیت ملی، به حامد کرزی گفته بود که پس از سال 2015، طالبان دشمن آمریکا نیست و دیگر آمریکا برخلاف آنها نمیجنگد، اما آمریکا به مبارزه علیه تروریسم در افغانستان ادامه خواهد داد. طبق گزارش سازمان ملل بر اساس پیشبینیهای کنونی تا پایان سال2014 آمار تلفات غیرنظامیان، برای اولین بار در یک سال از مرز 10 هزار نفر خواهد گذشت. تا ماه دسامبر دست کم 3 هزار و 188 غیرنظامی در خشونت و ناآرامیهای کشور جنگ زده افغانستان جان باخته و 6 هزار و 429 نفر زخمی شدهاند.
سخن آخر این که ماموریت جنگی ناتو و آمریکا در افغانستان درحالی پایان مییابد که نیروهای امنیتی افغانستان با چالشها و مشکلات بسیاری در مقابله با طالبان مواجه میباشند و گروههای تروریستی و افراطگرا به لحاظ کمی و کیفی برتریهای نگران کنندهای نسبت به سالهای گذشته بدست آوردهاند و به نظر میرسد مماشات آمریکا در برابر سیاستهای دوگانه پاکستان در قبال افغانستان و چشم بستن بر حمایتهای علنی و آشکار این کشور از طالبان، در واقع نشانگر استراتژی درازمدت آمریکا در مورد تداوم جنگ برای اهداف شوم خود در منطقه میباشد. این که آمریکا برای گروههای تروریستی زمان و سال تعیین میکند و میگوید که بعد از سال 2014 طالبان دشمن آمریکا نیست، نشان میدهد که آمریکا برای رسیدن به منافع و اهداف خود و حتی برای فرار از شکستاش، به هر حیلهای چنگ میزند.
* اسماعیل باقری (کارشناس ارشد شبه قاره(
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/3219