در دنیای امروز یکی از دلایل اصلی جنگ، جنگ انرژی است و دولت آمریكا از اشغال افغانستان علاوه بر اهداف ژئوپلیتكی و ژئواستراتژیكی بدنبال چهار عنصر توریوم، اورانیوم، بریلیوم و لیتیوم بوده است.
كارشناسان میگویند حتی امروز در ولایت هلمند افغانستان بین نیروهای آمریكایی و انگلیسی بر سر منابع لیتیوم افغانستان جنگ و درگیری در جریان است!
در اهمیت عنصر لیتیوم همین بس كه اخیرا كارشناسان فرانسوی خودرویی با استفاده از باطری لیتیومی ساخته اند كه میتواند با 15 دقیقه شارژ، 500 كیلومتر رانندگی كرد.
شاید نگاهی به آنچه كه این چهار عنصر را دارای اهمیت كرده جالب توجه باشد.
*توریوم Thorium
این ماده از عنصرهای شیمیایی جدول تناوبی است كه نشانه کوتاه آن Thو عدد اتمی آن ۹۰ است. توریوم یکی از پُر چگالی ترین مواد موجود روی این کره خاکی است، که حدود 20 میلیون برابر ذغال سنگ انرژی دارد و میتوان به عنوان یک منبع ایده‌آل انرژی از آن بهره گرفت.
چرخه سوخت توریوم نوعی از چرخه سوخت هسته‌ای است که از ایزوتوپ‌های توریوم به عنوان ماده باردار رآکتور در آن استفاده میشود. چرخه سوخت توریوم نسبت به چرخه سوخت اورانیوم دارای مزایایی است كه از جمله آن این است كه دارای خواص فیزیکی و هسته‌ای بهتری است و تولید پلوتونیم و آکتینید کمتری دارد.
نگرانی‌ها در مورد محدود بودن معادن اورانیوم باعث ایجاد توجه دانشمندان به این ماده جایگزین و کم خطر‌تر شده است. از آنجا که توریوم قابلیت‌های فراوانی در کاربردهای صلح آمیز از انرژی هسته‌ای دارد و در عین حال برای تولید سلاح‌های هسته‌ای مناسب نیست، جایگزینی آن با چرخه اورانیوم مورد توجه مجامع بین المللی حامی صلح قرار گرفته است.
تخمین زده شده است که ذخایر توریوم در زمین چهار برابر اورانیوم است. توریوم را میتوان از ماسه مونازیت استخراج کرد. از آنجا که توریوم بر خلاف اورانیوم فقط یک ایزوتوپ دارد برای استفاده آن در رآکتور نیازی به جداسازی ایزوتوپ ها نیست. كشور افغانستان یكی از مناطقی در دنیاست كه منابع قابل توجهی از این عنصر ارزشمند را در دل خود جای داده است.
* اورانیوم Uranium
اورانیم یکی از عنصرهای شیمیایی است که عدد اتمی آن ۹۲ و نشانه آن Uاست. اورانیوم در جدول تناوبی جزو آکتنیدها قرار می‌گیرد. ایزوتوپ ۲۳۵Uاورانیم در نیروگاه‌های انرژی هسته‌ای به عنوان سوخت و در سلاح‌های‌اتمی به عنوان ماده منفجره استفاده میشود.
اورانیم به طور طبیعی فلزی سخت، سنگین، نقره‌ای رنگ و پرتوزا است. این فلز کمی نرم تر از فولاد بوده و تقریبآ قابل انعطاف است. اورانیم یکی از پر چگالی ترین فلزات پرتوزا است که در طبیعت یافت میشود؛ چگالی آن ۶۵٪ بیشتر از سرب و کمی کمتر از طلا است.
شاید جالب باشد بدانید كه سال‌ها از اورانیم به عنوان رنگ دهنده لعاب سفال یا برای تهیه رنگ‌های اولیه در عکاسی استفاده می‌شد و خاصیت پرتوزایی (رادیواکتیو) آن تا سال ۱۸۶۶ میلادی ناشناخته ماند و قابلیت آن برای استفاده به عنوان منبع انرژی تا اواسط قرن بیستم میلادی مخفی بود. همسایه فارسی زبان ایران، از جمله كشورهایی است كه معادن اورانیوم را در خود جای داده است.
* بریلیوم Beryllium
بریلیوم عنصری است فلزی با عدد اتمی ۴ در گروه IIAو در دوره دوم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی آن 9.0121 و ظرفیت آن ۲ است.
این عنصر ارزشمند ایزتوپ پایدار ندارد و در طبیعت به صورت بریل که یکی از سنگ‌های گرانبهاست، یافت میشود.
بریلیوم فلزی سخت، شکننده، به رنگ سفید خاکستری است كه دارای جرم حجمی 1.85 و نقطه ذوب 1280 میباشد. بریلیوم در اسید‌ها(به جز اسید نیتریک) و قلیاها محلول است و دربرابر عمل اکسایش در دماهای معمولی مقاوم است.
این عنصر گران بها رسانایی گرمایی و ظرفیت گرمایی زیادی دارد و سبک‌ترین فلز شناخته میشود؛ جوشکاری و زردجوش آن مشکل است و نسبت به اشعه ایکس بسیار خوب نفوذپزیر است.
* لیتیومLithium
لیتیوم با نماد شیمیاییLiیک فلز قلیایی نقره‌ای- سفید و نرم با عدد اتمی ۳ است. این عنصر در شرایط استاندارد دما و فشار سبک ترین فلز و کم چگالی ترین عنصر جامد است و مانند دیگر فلزهای قلیایی، لیتیوم هم بسیار واکنش پذیر و آتشگیر است به همین دلیل بیشتر آن را زیر روغن صنعتی نگاه می‌دارند.
لیتیوم البته فلز نایابی نیست. میزان لیتیوم موجود در پوسته زمین برابر با 6 هزارم درصد است که بنظر کم می‌آید اما همین اندازه نیز از موجودی فلزات دیگر مانند قلع و جیوه بیشتر است و تنها فرقی که میان لیتیوم و دیگر فلزها وجود دارد، وضعیت پراکندگی آن بر روی کره زمین است.
نخست آنکه مکانهایی که لیتیوم در آنجا گرد آمده‌است زیاد نیستند. منابع قابل توجه و شناخته شده لیتیوم بر روی زمین افغانستان، شیلی، آرژانتین، تبت، چین، ایالت نوادای آمریکا و بولیوی می‌باشند.
این در حالیست که منابع لیتیوم بولیوی که معدن شناسان میزان ذخایرش را برابر با ذخایر افغانستان تخمین می‌زنند، هنوز آغاز به بهره برداری نکرده‌است.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/2143
وضعیت غزه نشانگر بربریت ذاتی سرمایه‌داری جهانی است
