چهار روز از صدور فرمان رییس جمهوری ترکیه برای تغییر کاربری موزه «ایاصوفیه» به مسجد می‌گذرد؛ فرمانی که در این مدت کوتاه واکنش‌های متعددی را در پی داشته است؛ یونان و روسیه را آزرده و پاپ فرانسیس نیز اعلام کرده که از این تصمیم رجب طیب اردوغان به شدت رنجیده است. اما چرا این اتفاق مهم است و چرا عده‌ای از مسجدشدن ایاصوفیه ناراحتند؟
ایاصوفیه کجاست و چرا مهم است؟
ایاصوفیه یک بنای تاریخی متعلق به قرن ششم میلادی واقع در استانبول ترکیه است که در این سال‌ها به عنوان کلیسای جامع مسیحی ارتدوکس، کلیسای جامع کاتولیک رومی، مسجد عثمانی و یک موزه سکولار مورد استفاده‌های متعدد قرار گرفته است. ایاصوفیه که از سوی سازمان یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده، توامان مورد احترام مسیحیان و مسلمانان است و از مهم‌ترین مکان‌های توریستی ترکیه محسوب میشود.
این بنا توسط امپراتوری روم شرقی بنا شد اما با فتح استانبول از سوی امپراتوری عثمانی در قرن پانزدهم میلادی، سلطان محمد فاتح دستور تغییر این کلیسا به مسجد را صادر کرد و این مکان برای بیش از چهار قرن یک مسجد بود.
پس از اعلام حکومت جمهوری در ترکیه و به قدرت رسیدن مصطفی کمال آتاترک، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد و تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۰ به همین شکل باقی ماند.
در واقع ایاصوفیه علاوه بر اهمیت تاریخی، اهمیت سیاسی نیز دارد و در همه این سال‌ها این مکان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگران در استانبول محسوب بوده است؛ تا جایی که سالانه بیش از چهار میلیون گردشگر خارجی با خرید بلیت از این مکان بازدید می‌کنند.
چرا اردوغان بر مسجدشدن ایاصوفیه تاکید دارد؟
حالا با تصمیم دولت اسلام‌گرای ترکیه، ایاصوفیه بار دیگر تبدیل به مسجد شده و قرار است نمازهای یومیه و نماز جمعه در آنجا برپا شود و اختیار اداره آن به «وزارت دیانت» واگذار شده است.
هشتگ «ایاصوفیه» یکی از ترندهای این روزهای فضای مجازی است. خیلی‌ها این اتفاق را مبارک تعبیر کرده‌اند و تبریک می‌گویند و بعضی دیگر هم از اردوغان انتقاد می‌کنند. با این حال اردوغان یک‌تنه مقابل انتقادات ایستاده و اعلام کرده است که جمعه دو هفته دیگر اولین نماز جمعه را در ایاصوفیه اقامه خواهد کرد.
یک استاد تاریخ اسلام در دانشگاه «الازهر» معتقد است که هدف رئیس‌جمهوری ترکیه از تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجد جلب اسلام‌گرایان به مکتب خودش است.
این اقدام چالش‌برانگیز اردوغان پراهمیت بودن ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مساجد در کشورهای مسلمان را می‌رساند و این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که مساجد چقدر خود را با دنیای مدرن امروز هماهنگ کرده‌اند و تا چه حد به رسالت‌های سیاسی و اجتماعی خود پایبندند؟
در میان این هیاهوی رسانه‌ای که درباره «ایاصوفیه» استانبول به راه افتاده و جهان درباره اهمیت مساجد صحبت می‌کند، به نظر می‌رسد وقت آن رسیده است که به احیای نقش مساجد در جامعه بیشتر توجه کنیم و به یاد داشته باشیم مسجد فقط گنبد و مناره نیست.
منبع: ایسنا
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/19364
تگ ها:
بازداشت بیش از 1000 مهاجر غیرقانونی در ترکیه
