از زمان شیوع جهانی ویروس جدید کرونا یا کووید ۱۹ مدت زیادی نمیگذرد، ولی تاثیرات فراوان آن در فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی، اقتصادی و سیاسی و تقریباً در تمام جنبه‌های زندگی انسان‌ها آشکارا قابل مشاهده است. شرایط بهداشتی در افغانستان بحرانی است و ویروس کرونا فعلا در تمام مناطق کشور گسترش پیدا کرده؛ تا جایی که، تشخیص ویروس کرونا از توان شفاخانه‌های دولتی و وزارت سلامت عمومی کشور فراتر رفته ‌است.

از زمان شیوع جهانی ویروس جدید کرونا یا کووید ۱۹ مدت زیادی نمیگذرد، ولی تاثیرات فراوان آن در فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی، اقتصادی و سیاسی و تقریباً در تمام جنبه‌های زندگی انسان‌ها آشکارا قابل مشاهده است. از لغو رقابت‌های ورزشی گرفته تا قرنطینه خانگی انسان‌ها، از محدودیت‌های سفر گرفته تا بسته شدن مرز‌ها، از تعطیل شدن مکاتب و دانشگاه‌ها گرفته تا تعطیل شدن بسیاری از فعالیت‌های تولیدی، همه و همه پیامد‌های ویروسی است که دارای قد و اندام آن‌چنانی نبوده و غیر قابل رویت می‌باشد. افغانستان که به علت جنگ‌های طولانی، ناامنی، مشکلات سیاسی، فساد و دیگر عوامل یک کشور فقیر است، از شیوع بیماری کرونا مصون باقی نمانده و از هرجهت متضرر شده است. شرایط بهداشتی در افغانستان بحرانی است و ویروس کرونا فعلا در تمام مناطق کشور گسترش پیدا کرده؛ تا جایی که، تشخیص ویروس کرونا از توان شفاخانه‌های دولتی و وزارت سلامت عمومی کشور فراتر رفته ‌است.

رشد منفی اقتصادی

تولیدات ناخالص داخلی افغانستان متشکل از بخش های زراعت، صنعت و خدمات می‌باشد. بانک جهانی[1]، رشد اقتصادی افغانستان در شرایط قبل از شیوع بیماری کرونا را برای سال ۲۰۲۰ میلادی، ۳.۳ درصد پیش‌بینی کرده ‌بود.اما فعالیت های ناقص اقتصادی، نبود روابط تجارتی، عدم تطبیق پروژه‌های اکتشافی دولت و کاهش سرمایه‌گذاری به دلیل شیوع بیماری کرونا، تأثیر منفی بر رشد اقتصادی به جا گذاشته است. بر اساس چشم‌اندازه تازه‌ی بانک جهانی، افغانستان در طی سال جاری رشد منفی ۵.۵ درصد را تجربه خواهد کرد. بخش کشاورزی ۲۲ درصد تولیدات ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده و تنها بخش مهم برای رشد اقتصادی بوده و تابع اقلیم و بارندگی در کشور است. برای جبران از کاهش رشد اقتصادی، تنها امید بخش کشاورزی است و در سال جاری، به دلیل بارندگی‌های فراوان و شرایط اقلیمی خوب، زمینه را برای رشد محصولات فراهم کرده؛ اما به دلیل نبود صادرات و عدم بازار مناسب برای فروش آن، نیاز است دولت در این زمینه کاری کند.

افزایش نرخ بیکاری و تورم

بر اساس آمار‌های سایت وزارت اقتصاد[2]، حدود ۶۹ درصد نفوس کشور را افرادی تشکیل می‌دهند که داری مشاغل آسیب‌پذیر بوده از این تعداد نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر از طریق کار روزمزد امرار معاش می‌کنند. از این میان، ۵۰۰ هزار نفر افراد فقیر هستند و در صورتی که مشغول به کار نباشند، قادر به تأمین نیاز‌ها و مصارف روزمره‌ی خود نیستند. در شرایط قبل از کرونا، ۲۴درصد نیروی کار عملا بیکار بوده و ۵۴ درصد نفوس زیر خط فقر زندگی می‌کردند. با شیوع این ویروس، نرخ بیکاری افزایش چشم‌گیری داشته است. افزایش نرخ بیکاری بر علاوه‌ی مشکلات اقتصادی، مشکلات اجتماعی و سیاسی را در قبال دارد.

کاهش درآمد و توان مالی دولت

افغانستان یکی از وابسته‌ترین اقتصاد‌های جهان به منابع مالی خارجی است. تداوم بحران و رکود فعالیت‌های اقتصادی، توان مالی دولت را به صورت چشم‌گیری کاهش داده و وابستگی کشور را به منابع مالی خارجی بیشتر می‌کند. بر اساس پیش‌بینی‌های وزرات مالیه[3]، قبل از کرونا قرار بود که ۴۸.۷ درصد بودجه‌ی دولت از منابع داخلی تامین شود و سقف تعیین شده‌ی عواید داخلی، به ۲۰۸.۹ میلیارد افغانی برسد؛ اما، انتشار ویروس کرونا باعث شده است تا عواید داخلی به ۱۵۳.۴ میلیارد افغانی کاهش یابد. با نگاه به آغاز سال مالی، ۵۵.۵ میلیارد افغانی یا ۲۶.۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

راهکارها و پیشنهادها

در این وضعیت بحرانی به دلیل توقف فعالیت‌های اقتصادی ناشی از بیماری کرونا، دولت باید از طریق سیاست‌های مالی، بودجه بیشتری را صرف مبارزه و مدیریت ویروس کرونا کند. تا زمانی که این بیماری در جامعه وجود داشته باشد، آغاز فعالیت‌های اقتصادی را ناممکن می‌کند. بانک مرکزی افغانستان[4] با اعمال سیاست‌های، ‍پولی مکلف است تا از کاهش نقدینگی در بازار جلوگیری کرده و با کاهش دادن نرخ حداقل ذخیره‌ی قانونی، ظرفیت قرضه‌دهی بانک‌های تجارتی را افزایش دهد. کاهش نرخ حداقل ذخیره‌ی قانونی، زمینه را برای بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری‌های کوچک و متوسط فراهم کرده و تا اندازه‌ای فشار مالی از دوش دولت برداشته می‌شود؛ چون از یک طرف اقدامات فوق ایجاب مصارف بسیار بلند را می‌کند و از طرف دیگر، افزایش عواید داخلی در کوتاه مدت در این شرایط ناممکن است. دولت باید به جذب کمک‌های خارجی بپردازد. همچنین ‍‍باید در نظر داشت صدمات اقتصادی ناشی از کرونا و رکود ایجاد شده در اکثر کسب‌و‌کار‌ها، بحران اقتصادی جهان از هر زمان دیگری محتمل‌تر بوده و شرایط پسا‌کرونا حد‌اقل از بُعد اقتصادی کاملاً متفاوت از قبل آن خواهد بود و بدون شک برای جبران صدمات وارد شده به بدنه اقتصاد جهان، سال‌ها فعالیت و کار نیاز است.

منبع:
[1] World Bank

[2] https://moec.gov.af/dr

[3] Ministry of Finance of Afghanistan

[4] Da Afghanistan Bank

مطالعات افغانستان

لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/18987

*	نـامـ و نـامـ خـانوادگی
*	نظر شما
چهار عدد تصوير را عينا در زير بنويسيد.
*

	آینده تاریک یا روشن؛ در انتظار اقتصاد افغانستان
	آیا امریکا جنگ اوکراین را به طرف جنگ جهانی سوم هدایت می‌کند؟
	آیا امریکا خواستار حذف قطر از میانجیگری است؟
	پرونده احیای برجام روی میز بایدن
	آیا حمله اسرائیل به ایران؛ پایان ماجراجویی است؟
	ایران و اسرائیل را از جنگ بزرگ دور کنید
	پرجمعیت‌ترین کشور دنیا در آستانه برگزاری طولانی‌ترین انتخابات
	معیارهای دوگانه امریکا؛ از حمایت اوکراین تا سکوت در غزه
	رسانه‌های اسرائیلی از خیانت اردن به جهان اسلام شگفت زده شدند
	نیویارک تایمز:ایران بطور مستقیم با امریکا درگیر نمی شود
	کمبود نیروی جنگی در ناتو برای مقابله با روسیه
	آیا روابط ترکیه و رژیم اسراییل متوقف شد؟
	تغییر جغرافیای جنگ در خاورمیانه؛ آیا نتانیاهو موفق شد؟
	جنگ خونین و ویرانگر غزه وارد ششمین ماه شد
	توافقنامه ترامپ امریکا را مجبور به خروج از افغانستان کرد
	وضعیت غزه نشانگر بربریت ذاتی سرمایه‌داری جهانی است
	آیا واقعاٌ ترامپ مصمم به خروج از ناتو است؟
	روسیه در موضع برتر قرار دارد، پوتین به کم قانع نیست
	آیا اروپا آمادگی ریاست جمهوری مجدد ترامپ را دارد؟
	دیدار های بلینکن با سران کشورهای عرب زمینه ساز صلح در غزه می شود؟
	کشور های غربی برای اعمال تحریم بر ایران اختلاف دارند
	چین، بدون روسیه مذاکرات صلح اوکراین را تحریم می‌کنیم
	آمادگی روسیه برای جنگ با ناتو
	آیا امریکا توان منزوی کردن حکومت طالبان را ندارد؟
	ضرورت بازتعریف روابط ایران و پاکستان در دولت جدید