به رغم تلاشهای دولت پاکستان برای تنش زدایی با آمریکا در مورد افغانستان، تازه ترین موضع گیری های اسلام آباد و واشنگتن ضد یکدیگر نشان می دهد که دیوار بی اعتمادی میان آنها بلندتر شده و چشم انداز روشنی برای حل آن دیده نمی شود .عمران خان نخست وزیر پاکستان در سخنانی در پارلمان این کشور ضمن ابراز تاسف از حمایت پاکستان از جنگ آمریکا در افغانستان ،ارتش آمریکا را شکست خورده جنگ افغانستان دانست.
به رغم تلاشهای دولت پاکستان برای تنش زدایی با آمریکا در مورد افغانستان، تازه ترین موضع گیری های اسلام آباد و واشنگتن ضد یکدیگر نشان می دهد که دیوار بی اعتمادی میان آنها بلندتر شده و چشم انداز روشنی برای حل آن دیده نمی شود .عمران خان نخست وزیر پاکستان در سخنانی در پارلمان این کشور ضمن ابراز تاسف از حمایت پاکستان از جنگ آمریکا در افغانستان ،ارتش آمریکا را شکست خورده جنگ افغانستان دانست و تاکید کرد کاخ سفید اسلام آباد را مقصر ناکامی خود در افغانستان می داند. به گفته عمران خان آمریکا با نقض استقلال و حاکمیت ملی پاکستان، اقدام به عملیات نظامی در این کشور کرد. این در حالی است که در دو دهه گذشته پاکستان در کنار آمریکا در جنگ افغانستان بوده است .وزارت امور خارجه آمریکا هم در تازه تری گزارش خود، پاکستان را همچنان مامن و پناهگاه تروریستهای مخالف دولت افغانستان دانست و تاکید کرد این گروههای مشخص، تمرکز منطقه ای دارند و از خاک پاکستان برای حمله به افغانستان استفاده می کنند.
عمران خان در حالی آمریکا را به ناسپاسی در قبال کمکهای اسلام آباد در جنگ افغانستان متهم می کند که در دو سال اخیر تلاشهای گسترده ای را برای توافق طالبان و آمریکا پی گیری کرد. به گونه ای که مدعی شد به وی طالب خان می گویند.دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز که برای اولین بار به طور مستقیم پاکستان را به حمایت از گروههای تروریستی متهم کرد تا حدی از انتقادهای خود از اسلام آباد کاست . از اینر و این سوال مهم مطرح است که چرا پس از امضای توافقنامه آمریکا و طالبان در دوحه قطر، واشنگتن و اسلام آباد مجددا به دوره طرح اتهام ضد یکدیگر بازگشته اند؟ در پاسخ به این سوال در مورد پاکستان باید گفت که این کشور احساس می کند به اهدافش درازا کمک به توافق آمریکا و طالبان نرسیده بلکه در حال از دست دادن طالبان به عنوان بازوی عملیاتی سازمان اطلاعات ارتش پاکستان آی اس آی و اهرم فشار آن بر دولت افغانستان است.
عمران خان نخست وزیر پاکستان که با کمک ارتش به قدرت رسید با استقبال از درخوست آمریکا برای ترغیب طالبان به گفتگو تصور می کرد که می تواند باب جدیدی از همکاری را با کاخ سفید بگشاید. غافل از اینکه آمریکایی ها بسیار فرصت طلب تر از خود پاکستانیها هستند و اکنون که آمریکا احساس می کند با توافق با طالبان گام بلندی را برای ایجاد تحولات مهم در افغانستان برداشته است به گونه ای که بتواند بخش زیادی از نیروهای نظامی خود را از افغانستان خارج کند ، وعده های احتمالی خود به اسلام آباد را فراموش کرده و هیچ جایگاه منطقه ای برای پاکستان در سیاست واشنگتن قایل نیست.
به همین دلیل عمران خان برای توجیه همکاری های بی حاصل خود با آمریکا در قبال افغانستان که از ابتدا با انتقادهای داخلی در پاکستان روبرو بود به حمایت از گروه تروریستی القاعده روی آورده تا به گونه ای سیاست گذشته اسلام آباد در رویارویی با این گروه را اشتباه دانسته و از سرکردگان آن دلجویی کند.البته عمران خان تصور می کند با حمایت مجدد از القاعده می تواند این پیام روشن را برای آمریکا بفرستد که اسلام آباد همچنان از قدرت سلبی بالایی برای به زانو در آوردن آمریکا در منطقه برخوردار است تا کاخ سفید را به تجدد نظر در سیاستهایش در قبال پاکستان ترغیب نماید .
اما در مورد دلایل آمریکا برای ادامه اتهام افکنی ضد پاکستان باید گفت که از یک دهه گذشته انتخاب آمریکا در جنوب آسیا هند بوده و با جایگزین کردن این کشور با پاکستان سیاست چند وجهی مهار پاکستان ، روسیه و چین را دنبال می کند .به همین دلیل آمریکا با اعمال فشار بر پاکستان نه تنها سیاست و خواسته دهلی نو را نیزدنبال می کند بلکه درصدد کاستن از نفوذ و حضور پاکستان در افغانستان است. این سیاست کاخ سفید تقریبا به سال 2006 بازمی گردد که جرج بوش پسر رئیس جمهوری وقت آمریکا با متهم کردن پاکستان به بازی دوگانه در افغانستان ، مناطق قبایلی پاکستان را آماج حملات نظامی قرار داد و در دوره باراک اوباما تشدید شد. اکنون آمریکا درصدد است با اعتبار بخشی به طالبان آن را از سیطره پاکستان خارج و به عنوان یک نیروی مستقل شبه نظامی وارد ساختار سیاسی افغانستان نماید . به همین دلیل پاکستان هم تلاشهایی را برای تغییر هرم رهبری طالبان آغاز کرده است تا همچنان این گروه را در اختیار خود داشته باشد.
در هر حال ،ادامه اتهام افکنی آمریکا و پاکستان ضد یکدیگر در مورد افغانستان می تواند پیامدهای منفی بر آینده تحولات این کشور و حتی اجرای توافقنامه طالبان و آمریکا داشته باشد .پاکستان در عمل نشان داده است که از قدرت سلبی بالایی برای برهم زدن هر گونه توافق و تحولی در افغانستان برخوردار است و آمریکا نباید این ظرفیت اسلام آباد را نادیده بگیرد. با این حال عدم تمایل آمریکا برای دادن هر گونه امتیاز به پاکستان در افغانستان و همچنین تاکید واشنگتن بر حضور هند در این کشور، باعث می شود دولت و ارتش پاکستان خود را بازنده آینده تحولات افغانستان بدانند و برای برهم زدن بازی صلح و توافق آمریکا و طالبان دست به هر اقدامی بزنند.
منبع: مطالعات افغانستان
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/18938
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
