جشن نوروز از دوران عثمانی تاکنون سیر سیاسی و اجتماعی تعیین کننده‌ای در تحولات داخلی و سیاست خارجی ترکیه داشته است.
به گزارش انصار به نقل از ایرنا، بررسی روند نگرش ترک‌های عثمانی به مراسم نوروز و تغییر و تحولاتی که در دوران جمهوری نوین ترکیه در این خصوص صورت گرفته است، نشان از برخورد سیاسی حاکمان به موضوع نوروز دارد.
ترک‌ها در دوران امپراتوری عثمانی روز نوروز را به عنوان یک روز مهم جشن میگرفتند.
مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهار طبیعت، تجدید حیات و طراوت در جهان میدانستند، و برخی نیز از آن به عنوان یک روز مقدس یاد میکردند و برخی دیگر هم نوروز را عامل اتحاد و همبستگی میخواندند.
در مقالاتی که در مورد نگرش ترک‌های عثمانی به نوروز منتشر شده، آمده است؛ گروهی از مردم عثمانی نوروز را زاد روز حضرت علی (ع) و تعیین ایشان به خلافت و سالروز ازدواج مبارکشان با حضرت فاطمه زهرا(س) دانسته اند.
در این روز حکیم باشی برای سلاطین و درباریان معجون مخصوصی که (نوروزیه) نامیده میشد، تهیه میکرد.
گفته میشود این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه میشد که شفابخش بسیاری از بیماری‌ها و دردها بود و باعث افزایش قدرت بدنی میشد.
با انقراض امپراتوری عثمانی و تاسیس جمهوری نوین ترکیه در سال 1923 میلادی، عید نوروز به دلایل سیاسی اهمیت پیشین خود را در جامعه ترکیه از دست داد.
دولت‌های ترکیه در آن دوران اهمیتی به جشن نوروز نمی دادند، ولی کردهای ساکن مناطق جنوب شرقی و شرق ترکیه با برگزاری مراسم‌های ویژه در روز نوروز به این سنت ادامه دادند.
به مروز زمان تا اوایل دهه 1990 میلادی جشن نوروز به عنوان سمبل مقاومت منفی کردهای ترکیه در قبال ترک‌ها تبدیل شد و همه ساله در ایام روز نوروز برگزاری تظاهرات‌های اعتراض آمیز و بروز درگیری‌ها در مناطق کردنشین ترکیه به صورت یک معضل اجتماعی برای دولت‌های ترکیه مطرح بود.
سازمان غیر قانونی ˈپ.ک.کˈ موسوم به حزب کارگران کرد ترکیه که در مناطق کردنشین ترکیه فعالیت داشت و با هدف تشکیل دولت مستقل کرد در بخشی از خاک ترکیه فعالیت مسلحانه خود علیه دولت ترکیه را در سال 1984 میلادی آغاز کرده بود، در آن دوران با بهانه کردن جشن نوروز و به منظور رو در رو قرار دادن کردهای ترکیه با دولت، به برگزاری تظاهرات‌های خشونت بار در مناطق کرد نشین دست میزد.
جشن نوروز هنوز هم در شهرهای جنوب شرقی ترکیه، مانند دیاربکر، شانلی عرفا، قهرمان ماراش و مرسین و در مناطق شرق این کشور مانند آغری، ایغدیر، قارص و آرداهان به صورت باشکوهی برگزار میشود، نواختن پر سر و صدای سورنا، دهل و رقص و پایکوبی به دور آتش‌های برافروخته از نمودهای این مراسم است.
در خانه‌ها پختن شیرینی‌های خانگی و غذا‌های خاص نوروز از دیگر سنت‌های مراسم نوروزی در ترکیه است.
در اوایل دهه 1990 میلادی همزمان با فروپاشی شوروی و تشکیل دولت‌های ترک زبان در آسیای میانه و قفقاز، ترکیه تلاش کرد که برای ارتباط فرهنگی بیشتر با دولت‌های یاد شده توجه بیشتری به جشن نوروز از خود نشان دهد.
در سال 1994 میلادی برای نخستین بار مقامات عالیرتبه ترکیه در یک مراسم ویژه جشن نوروز در پایتخت این کشور شرکت کردند در سالهای بعد نیز توجه دولت به همکاری با کشورهای آسیای میانه و قفقاز در برگزاری مراسم‌های جشن نوروز افزایش یافت.
در اوایل دهه جاری نیز دولت ˈرجب طیب اردوغانˈ نخست وزیر ترکیه در راستای تلاش ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا، سیاست همگرایی با کردهای این کشور را به مورد اجرا گذاشت که بخشی از آن شامل اعطای آزادی‌های فرهنگی بیشتر به کردها بود.
در همین راستا وزارت معارف ترکیه در اواسط جنوری سال 2005 میلادی طی بخشنامه‌ای به مراکز آموزشی این کشور، خواهان برگزاری آئین‌های ویژه جشن نوروز به عنوان جشن رسمی شد.
در اساسنامه جدید معارف ترکیه، روز نوروز به عنوان جشن ملی این کشور پذیرفته و به مراکز آموزشی ابلاغ شد که از این پس در روز 21 ماه مارچ (اول حمل) آئین‌های فرهنگی و هنری برای بزرگداشت این عید برگزار شود.
در این بخشنامه با اشاره به این که روز نوروز در کشورهای منطقه و آسیای میانه جشن گرفته میشود، از مسوولان مراکز آموزشی خواسته شده است که روز نوروز را به عنوان یکی از جشن‌های ملی به دانش آموزان معرفی کنند.
در حالی که روز نوروز از جمله میراث‌های فرهنگی فارسیان بوده و قرن‌ها مردم فارس آن را پاس داشته اند، محافلی در ترکیه به تازگی بدون توجه به سابقه روند جشن نوروز در ترکیه تلاش کردند که به نوعی خود را وارث اصلی این میراث معرفی کنند.
در پی تصویب به رسمیت شناختن جشن نوروز در مجمع عمومی سازمان ملل، تلویزیون دولتی ترکیه ˈتی.آر.تیˈ مدعی شد که این کار با همت و تلاش ترکیه انجام شده است.
بخش فارسی پایگاه انترنتی رادیو تلویزیون دولتی ترکیه در این خصوص نوشت: ˈنوروز، جشن باستانی ترک‌ها و مردم منطقه با پیشنهاد کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران در سازمان ملل به عنوان ˈروز بین المللی نوروزˈ به ثبت رسید.ˈ
این رسانه دولتی ترکیه در بخش دیگری از این گزارش نوشت: ˈروز اول بهار یا نوروز که در زبان ترکی ˈارگنه گونˈ یا ˈ ارگنه کنˈ نیز نامیده میشود، توسط ملت ترک در سراسر جهان به عنوان یک جشن باستانی که ریشه در تاریخ دور و دراز آن‌ها دارد، گرامی داشته میشود.ˈ
در پایان این گزارش آمده است: ˈاین جشن علاوه بر کشورهای ترک زبان ترکیه، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان و نیز برخی جمهوری‌های خودمختار و جوامع ترک، توسط سایر ملیت‌های منطقه نیز گرامی داشته میشود! ˈ
به هر حال مردم ترکیه امسال برخلاف سالهای چند دهه گذشته، آزادانه در تدارک برگزاری جشن نوروز هستند و بزرگداشت همزمان این ˈجشن باستانی پارسیانˈ در کشورهای منطقه و در کشور ترکیه، میتواند زمینه توسعه همکاری‌های فرهنگی و نزدیکی بیشتر مردم دو کشور را فراهم آورد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1641
تکرار قتل عام سربرنیتسا در سنجار ؛ اعدام 5000 مرد و اسارت 7000 زن ایزدی بدست داعش
