پس از نشست سه جانبۀ آنکارا میان رؤسای جمهور افغانستان، پاکستان و ترکیه اینک (سلمان بن عبدالعزیز آلسعود) ولیعهد عربستان در سفر 3 روزه و به منظور گفتوگو درباره افغانستان شامگاه شنبه وارد اسلامآباد شد. این در حالی است که ماه گذشته روزنامه پاکستانی (نوای وقت) اعلام کرده بود، عربستان، امریکا و پاکستان قرار است به زودی درباره بازگشایی دفتر رسمی طالبان و سایر امور منطقهای به ویژه اوضاع افغانستان با یکدیگر گفتوگو کرده و در این باره به توافقاتی دست پیدا کنند.
عربستان یکی از کشورهای است که همواره در مسائل افغانستان دخالت داشته و هر چند این کشور به دلیل پشتیبانیهایش از رژیم پنج سالۀ طالبان در اذهان مردم افغانستان جایگاه خوبی ندارد، به یاد داریم که عربستان یکی از کشورهای معدودی بوده که رژیم طالبان را به رسمیت شناخته بود. اما به هر صورت هرازگاهی نام عربستان به عنوان میانجی نیز در بین متخاصمین جنگ در افغانستان مطرح میشود. با وجود این بدبینیها نسبت به عربستان، این کشور چند امتیاز برتر برای میانجی گری در موضوع صلح دولت افغانستان با طالبان دارد.
عربستان سعودی به عنوان دوست ثروتمند و صاحب نفوذ امریکا در منطقه به حساب میآید، و از آنجائی که نقشههای عربستان در منطقه شام، و عراق نقش بر آب شده است، و از طرف دیگر با امتناع رئیس جمهور کرزی از امضای پیمان امنیتی با واشنگتن و مبهم بودن آیندۀ نیروهای امریکایی در افغانستان، امریکا این اجازه را به عربستان خواهد داد تا در مسایل پاکستان و افغانستان نقش بارزتری ایفا نماید، تا شاید با حضور عربستان سعودی در این منطقه، نقش جمهوری اسلامی ایران در موضوعات افغانستان و پاکستان کم رنگ شود.
امتیاز دیگر سعودیها اینست که بخوبی با طالبان آشنائی دارند و کلیه نقاط قوت و ضعف این گروه را از قبل شناسایی کرده و به چگونگی کنترول و اداره این گروه اشراف دارند. در حقیقت سعودیها میتوانند همان کاری را در خصوص کنترول و اداره طالبان کنند که پاکستان نیز تا همین اواخر میتوانست انجام دهد. اما پاکستان به لحاظ شرایط ما بعد مشرف و فقدان امکانات برای کنترل نیروهای طالبان در مرزهای خود و افغانستان و مواجه شدن با مخاطرات جدی از طرف طالبان و القاعده و همچنین فقدان امکانات اقتصادی، دیگر در این شرایط قادر به ایفای نقش کهن نیست. در چنین شرایطی شاید بهترین گزینه برای امریکا جهت کنترل طالبان و آرام سازی افغانستان و شاید از همان طریق پاکستان، استفاده از عربستان سعودی باشد. گفتنی است علیرغم تبعیت سران پاکستان از امریکا و علیرغم اینکه از ناحیه آنان خطری متوجه امریکا نیست ولی متغیرهای قدرت و شرایط عمومی پاکستان آنچنان پیچیده و خارج از کنترل عمل مینماید که امریکا نمی تواند در شرایط کنونی از اطمینان لازمه جهت احاله وظیفه کنترول طالبان به پاکستان برخوردار شود.
لذا با تحرکات دیپلوماتیکی که در آنکارا، ریاض و اسلام آباد در جریان است، میتوان برداشت کرد که عربستان سعودی مکانی خواهد بود برای مذاکرات آتی صلح دولت افغانستان با گروه طالبان. اما اینکه این تحرکات سیاسی و یا هر کوشش دیگری نتیجهای را در پی خواهد داشت یا خیر؟ به این بستگی دارد تا طرفهای ذی دخل در موضوع افغانستان تا چه حد از خواستهها و منفعتهای کشورها و گروهای شان گذشت میکنند و تا چه حد به حال ملت مظلوم افغانستان فکر خواهند نمود.
سرمقاله شماره 179 روزنامه انصار
تاریخ: 28/11/1392
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1416