سوم دسامبر، روز جهانی معلولان نام گرفت؛ انسانهایی توانمند که معلولیت را محدودیت نمی دانند و با اراده‌ای پولادین موانع و مشکلات پیش روی خود را از میان برمی دارند و قله‌های موفقیت را با تلاش و کوشش فتح میکنند.
معلولیت شامل هر نوع ناتوانی، ناهنجاری و نارسایی که امکان معالجه نداشته باشد، میشود. اشخاص معلول، انسانهایی هستند که عملکرد جسمانی، توانایی‌های ذهنی و سلامتی روانی آنها به مدت بیش از 6 ماه، از آنچه استاندارد سن آنهاست کمتر باشد که این امر آنان را در زندگی روزمره با مشکلات زیادی روبرو کرده است.
سازمان ملل متحد در 1992 میلادی؛ در سالروز تصویب قانون برنامه جهانی در ارتباط با معلولین، با هدف آشنایی اذهان عمومی با مسایل مربوط به معلولیت‌ها و لزوم حضور افراد معلول در تمامی عرصه‌های جامعه، روز سوم دسامبر را روز جهانی معلولین نام نهاد.
معلولیت‌های ایجاد شده برای افراد، ممکن است اکتسابی و یا مادرزادی باشد؛ حوادث ترافیکی، بلایای طبیعی، جنگ، آتش سوزی و بیماریهای مزمن عامل بروز معلولیت‌های اکتسابی در انسان است و اما معلولیت‌های مادرزادی بر اثر عواملی نظیر ژنتیک، سوء تغذیه مادر، رعایت نکردن بهداشت دوران بارداری، قرار گرفتن در معرض اشعه، استعمال دخانیات و یا زایمان‌های غیراصولی و ضربات وارده به نوزاد هنگام تولد ایجاد میشود.
در بسیاری از جوامع، قوانین جهانی مربوط به حقوق معلولان پذیرفته شده است، اما هنوز زمینه‌های پذیرش معلولان در همه عرصه‌های اجتماع فراهم نشده است؛ این امر در کشورهای جهان سوم نمود بیشتری دارد.
اکنون سعی میشود تا با پیشرفت‌های زیادی که در علوم مختلف از جمله پزشکی، روانشناسی، جامعه شناسی، تربیت بدنی بوجود آمده است، افراد معلول بتوانند به طور مستقل و بدون کمک دیگران در عرصه‌های مختلف جامعه حضور یابند و به زندگی عادی خود بپردازند.
کارشناسان و متخصصان تربیت بدنی و ورزش معتقدند که اگر چه ورزش برای افراد غیر معلول بسیار نیکو و پسندیده است اما اگر هم به آن نپردازند از طریق فعالیت‌های روزانه تا حدودی نیازهای حرکتی خود را برطرف میکنند؛ اما معلولین باید این نیازها را با انجام مرتب فعالیت‌های ورزشی برطرف نمایند.
سازمان جهانی بهداشت، آمار معلولان در جهان را، بیش از یک میلیارد نفر اعلام کرده که 15 درصد جمعیت جهان را دربرمی گیرد. جوامع توسعه نیافته به علت فقدان مراقبت‌های بهداشتی، سوء تغذیه و فقر، 80 درصد معلولان را در خود جای داده اند که یک سوم از آنان کودکان هستند.
در افغانستان هر چند آمار دقیق از معلولین و معیوبین وجود ندارد اما به اساس تخمین‌های که صورت گرفته است در حال حاضر حدود 2 میلیون معلول و معیوب در کشور زندگی میکنند.
ارگان‌های گوناگون موظفند تا با فراهم آوردن امکانات مختلف از قبیل شغل، وسیله حمل ونقل، وسایل آموزشی و امکانات رفاهی اجتماعی مناسب افراد معلول، آنها را قادر سازند تا با استفاده از فرصت‌های یکسان با دیگر آحاد جامعه به طور مستقل به زندگی خود ادامه دهند.
این روز فرصتی مغتنم برای پرداختن به دغدغه‌های قشری است که به رغم محدودیت‌هایشان میتوانند منشا خدمات بیشماری برای جامعه باشند، چرا که خودشان نقص جسمی یا ذهنی را دلیل ناتوانی نمی دانند.
موفقیت‌های معلولان
تاریخ نشان داده کسانی از میان همین افراد، بیش از یک فرد سالم در طول زندگی خود برای جهان مثمرثمر بوده اند. به گونه‌ای که بسیاری از آنها و آثارشان بر بلندای قله‌های علم، ادب و هنر قرار گرفته اند.
کمتر کسی است که نام ˈلودویگ فان بتهوونˈ موسیقی دان پرآوازه و البته ناشنوای اتریشی را نشنیده باشد که با سمفونی‌های شاهکار خود در موسیقی جهان، قلب و روح افراد را تسخیر میکند.
ˈهلن کلرˈ بانوی امریکایی نابینا و ناشنوای مادرزاد که با سختی‌های فراوان به درجه‌های بالای هنری دست یافت و سرانجام تبدیل به یک فعال اجتماعی شد نیز از سرآمدان افراد معلول در جهان است.
ˈوینست ونگوگˈ نیز یکی از مشهورترین نقاشانی بود که با وجود داشتن افسردگی حاد در طول عمر خود، به دلیل آثارش در ذهن و قلب علاقه مندان به هنر نقاشی ماندگار است.
ˈاستیون ویلیام‌هاوکینگˈ فیزیک دان برجسته و بنام انگلیسی که سال‌هاست از نوعی بیماری مغزی با نام سندرم ˈ ALS ˈ رنج میبرد و تمام توانایی‌های جسمی خود از جمله کنترل دست‌ها، پاها و قدرت تکلم را از دست داده، یکی دیگر از نوابغ دوران است که با وجود معلولیت کامل، صاحب نظریات بسیاری در خصوص علم فیزیک است.
ˈکریستی برونˈ نویسنده، نقاش و شاعر ایرلندی نیز که از بزرگان جهان هنر محسوب میشود، از زمان تولد، از نوعی عقب ماندگی مغزی رنج میبرد و نمی توانست به خوبی از اعضای بدن خود استفاده کند.
برون با کمک پای چپ خود مینوشت و از آن طریق با انسان‌ها ارتباط داشت. او موفق شد رمان ˈ پای چپ منˈ را بنویسد که به نوعی داستان زندگی خود او بود و فیلمی به همین نام نیز از زندگی او ساخته شد و جایزه اسکار را گرفت.
از این دست افراد، یعنی معلولانی که با کوشش خود میخواهند به جهان ثابت کنند، معلولیت برابر با ناتوانی نیست در افغانستان نیز کم نیستند.
ˈعباس کریمیˈ قهرمان شنای معلولین جهان است که توانست امسال در مسابقات جهانی ترکیه به قهرمانی جهان دست یابد.
در حالی که معلولان تاکنون اثبات کرده اند که معلولیت شان دلیلی بر ناتوانی شان نیست، اما باید این حق را به آنها داد که حقوق برابر و انسانی شان را که به ارتقای هر چه بیشتر سطح زندگی برای این افراد کمک میکند، از جامعه و مسوولان مطالبه کنند؛ حقوقی که اگر چه در اعلامیه‌های بین المللی و قوانین مختلف بارها از آن یاد شده، اما آنچه در عمل دیده میشود با آنچه در قوانین و شعارها در رابطه با لزوم رعایت حقوق افراد دارای معلولیت عنوان شده است، فاصله زیادی دارد. به گونه‌ای که افرادی از این قشر به دلیل نداشتن امکانات لازم، ترجیح میدهند از جامعه کناره گیری و حوزه فعالیت‌های خود را محدود کنند.
هم اکنون جامعه معلولان که گفته میشود جمعیتی بالغ بر یک دهم جمعیت جهان را تشکیل میدهند، به عنوان یکی از بزرگ ترین اقلیت‌ها در بیشتر موارد از روی ناچاری به فقر، بیکاری و انزوای اجتماعی تن داده اند. این افراد که بیش از دو سوم آنان در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند، در معرض اشکال مختلف تبعیض و محرومیت‌های اجتماعی قرار دارند.
این در حالی است که بارها و بارها در قوانین و اسناد بین المللی از وجوه انسانی برابر و حقوق مساوی آنها با دیگر افراد یاد شده است.
به هر صورت بر دولت و مسؤولان افغانستان است تا با حمایت از قشر معلولین و معیوبین کشور به آنها کمک کند تا به زندگی عادی در جامعه بازگردند. و معلولین نیز باید با نگاهی به امثال عباس کریمی بدانند که معلولیت باعث پیشرفت و ترقی انسان در عرصه‌های مختلف نمی شود، تنها کافی است تا خود را باور داشته و در هر زمینۀ مورد علاقه تلاش و کوشش نمایند.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1351
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
