برخی از حواشی و جنبههای سفر آقای غنی به تهران نیز برای رسانههای ایران جذاب و جالب توجه بوده است. از جمله، تسبیح بلند او که با لباس رسمی به سبک غربی همراه با نیکتایی، بیشتر از پیش، خودنمایی میکرد
اشرف غنی؛ رییس جمهور سرانجام پس از سه بار دعوت رسمی از سوی مقامهای جمهوری اسلامی، اوایل هفته جاری طی سفری دو روزه، راهی تهران شد.
دیدار با رهبر و رییس جمهوری ایران، امضای تفاهمنامههای همکاری میان دو کشور، شرکت و سخنرانی در جمع تاجران و سرمایه گذاران بخش خصوصی ایران و افغانستان، دیدار با نمایندگان مهاجرین و دانشجویان افغان مقیم ایران و... از برنامههای مهم آقای غنی در این سفر بود.
دوطرف، بر سر مسایلی مانند تحکیم روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، مساله مهاجرت، مبارزه باتروریزم، افراط گرایی و موادمخدر، امنیت مرزها، توسعه داد وستدهای بازرگانی، حمل ونقل، گمرکات، واردات و صادرات کالا و... بحثهای جدی و ظاهراً سازندهای داشته اند.
تفاهمنامههایی نیز در حوزههای تحصیلات عالی و تجارت و ترانزیت، تبادل اطلاعات و همکاریهای مشترک امنیتی و مرزی و مبارزه با تروریزم و موادمخدر میان دوطرف امضا شده است.
افزون بر این، برخی دیگر از حواشی و جنبههای سفر آقای غنی به تهران نیز برای رسانههای ایران جذاب و جالب توجه بوده است. از جمله، تسبیح بلند او که با لباس رسمی به سبک غربی همراه با نیکتایی، بیشتر از پیش، خودنمایی میکرد و سبب شد؛ تا روزنامه (اعتماد) نزدیک به جریان اصلاح طلبان ایران، تیتر پربازتاب (همسایه با تسبیح و کراوات آمد) را در صفحه نخست یکی از شمارههای خود، درج کند؛ تیتری که در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی به ویژه در میان کاربران افغان این شبکهها، بازتاب پر سر و صدایی ایجاد کرد و نقد و نظرهای مختلفی را برانگیخت.
صرف نظر از واکنشهای ابراز شده نسبت به این شاکله دیپلماتیک به ظاهر نامربوط و غیرقابل جمع آقای غنی، شماری از صاحبنظران میگویند که اگر با اندکی مسامحه، بتوان نام این رفتار و کنش سیاسی و دیپلماتیک را (دیپلماسی تسبیح و کراوات) گذاشت این تعبیر برای بیان وضعیت سیاست خارجی افغانستان در قبال غرب و برخی کشورهای جهان اسلام از جمله ایران، شاید در نوع خود، مناسب ترین و گویاترین تعبیر باشد.
با اینهمه، تظاهر به این ظاهر نامرتبط و پارادوکسیکال لزوماً نمی تواند چیره دستی و تبحر و مهارت آقای غنی در استفاده از این ابزار دوگانه دیپلماتیک را آنگونه که انتظار میرود نشان دهد.
واقعیت این است که هرچند شاید آقای غنی در استفاده از ترفندهای ریاکارانه و مزوّرانه سیاسی و دیپلماتیک که از لوازم لاینفک و ناگزیر دیپلماسی به معنای مدرن کلمه محسوب میشود، سعی میکند گوی سبقت را از سلف خویش حامد کرزی هم برباید؛ اما انکار نمی توان کرد که در عمل و نتیجه، این کرزی بود که برای به جریان انداختن و عملیاتی کردن دیپلماسی دو وجهی تسبیح و کراوات، موفقتر عمل میکرد.
او شاید برای ظاهرنمایی این کنش سیاسی، نسبت به اشرف غنی، یک درجه پایینتر قرار داشت و رسما از تسبیح و کراوات استفاده همزمان نمی کرد؛ اما نتیجهای که از رفتارها و تعاملات سیاسی او با قدرتهای رقیب و چه بسا متخاصم به ویژه در حوزه روابط سیاسی- ایدئولوژیک غرب و جهان اسلام، به دست میآمد، ملموستر و عینیتر از اشرف غنی بود.
به بیان روشن تر، کاری را که کرزی در عمل انجام میداد، اشرف غنی فقط به آن تظاهر میکند.
برای کسی که تظاهر میکند، بسیار بعید است که (ظاهر) رفتار سیاسی، هیچ اهمیتی نداشته باشد؛ بنابراین، نباید انتظار داشته باشیم اشرف غنی، نسبت به ماهیت متناقض نما، دوگانه، پارادوکسیکال و غیرقابل جمع (تسبیح و کراوات) اشراف نداشته است؛ مگر آنکه او را به تمامی فارغ از ریزبینیها و ظرافتهایی بدانیم که جزو استلزامات جدانشدنی سیاست مدرن است.
ساده ترین بیانی که میتوان برای (تسبیح و کراوات) آقای غنی در سفر او به تهران، مطرح کرد، آشتی سنت و مدرنیته در حوزه فرهنگ و تفکر، همسویی شرق و غرب در بعد قطب بندیهای سیاسی- ایدئولوژیک تاریخی جهان و به صورت خاص اجتماع ایران و امریکا در منظومه سیاست خارجی دولت اشرف غنی است.
هدف او از این (جمع ضدین) هرچه باشد، واقعیت این است که در عمل، او توفیق چندانی در تحقق این هدف نداشته است و کرزی نسبت به او به مراتب، بهتر عمل میکرد.
آقای غنی، شاید اولین دعوت رسمی برای سفر خارجی اش را از معاون رییس جمهوری ایران در حضور وی به تاریخ ۸ میزان سال گذشته در مراسم تحلیف او در کابل دریافت کرد... اما این دعوتها، پس از ۷ ماه تأخیر اجابت شد؛ در حالی که دورتر از ایران، آقای غنی در همین مدت، سه بار به عربستان سعودی رفت و چندین سفر دور و نزدیک دیگر نیز انجام داد.
با این حساب، صرف نظر از معنا و مراد کنش متظاهرانه رییس جمهور در سفر به ایران، میتوان گفت سیاست خارجی او در جمع میان شرق و غرب، تاکنون خوب عمل نکرده است و کرزی، در این خصوص، موفقتر و هوشمندانهتر رفتار میکرد.
نویسنده: محمدرضا امینی
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/3471