نویسنده: سمیه فروتن
(وَ بَشِّرِ الصَّابِرین... أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون)؛ بقره آیات [۱۰] [۱۱]
(بشارت ده به استقامتکنندگان!... اینها، همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و آنها هستند هدایتیافتگان!).
آیا تا به حال از خود سوال کرده اید که چرا عده‌ای در برابر مشکلات و سختیها خم نمیشوند اما عده‌ای دیگر شکننده هستند؟
آیا این صبر و تحمل ارثی است یا آموختنی؟
باید دانست که قدرت مقابله با مشکلات و سختیها در درون همه ما هست و این ما هستیم که باید این قدرت نهفته را پیدا و بیدار کنیم.
بهتر است از یک تعریف در مورد صبر داشتن و یا صبور بودن آغاز کرد:
صبر داشتن توانایی مقابله و خونسردی در برابر مشکلات، فاجعه ,استرس، سختیها و خطر است.
صبور بودن و تحمل داشتن در برابر مشکلات به این معنی نیست که زندگی خالی از درد و استرس خواهیم داشت در بعضی از انسانها پس از یک فا جعه این قدرت خود را نشان میدهد و موجب دگرگونی در شخص میشود. اما نباید منتظر اتفاقی باشیم تا قدرتهای نهفته در ما را بیدار کند.
ما میدانیم که انسان اشرف مخلوقات است و همان طور که خداوند گفته است از روح خود بر انسان دمید و انسان اگر بخواهد میتواند به هر قدرتی برسد.
اولین اقدام برای پیدا کردن و شناسایی قدرت صبر در انسان انعطاف پذیری است.
انعطاف پذیر بودن بدین معنی که در برابر مشکلات بتوانیم تحلیلی خوب و درست از زندگی داشته باشیم و دربرابر مشکلات سر خم نکنیم.
نان‌هاندرسن صبر را ترکیبی از 6 عامل زیر معرفی میکند
١- فراهم سازی حمایت مهربانانه ·
٢- طراحی و ارتباط سازی برای افزایش امیدواری
٣ فرصت سازی برای مشارکت معنادار
٤ پیشاهنگی در پیوند‌های اجتماعی
٥- مرزبندی شفاف وسازگار
٦- آموزش مهارت‌های زندگی
و هم چنین لاترسیسچتی و بکر(2000) و ماستن و کواتسورث(1998) خصوصیات صبوری را به این شرح توصیف نموده اند:
1- برخورداری از تیزهوشی و مهارت عقلانی، توانائی در صمیمیت و گسستگی.
2-توانایی درمفهوم پردازی موضوعات متعدد، دستیابی فرد به این اعتقاد که حق زندگی کردن دارد.
3- برخوردار بودن از توانایی یادآوری و فراخوانی اشخاص و موضوعات خوب و نگهداری آنها (نمادهای خوب) در ذهن.
4- برخورداری از توانایی در لمس عواطف، بجای این که وی هر زمان که عواطف مهم وی برانگیخته شدند، آنها را انکار یا سرکوب کند.
5- داشتن هدف در زندگی
6- برخورداری از توانائی جذب و استفاده از حمایت اجتماعی
7- برخورداری از توان در نظر گرفتن احتمالات در زندگی و استفاده مطلوب از دستورات اخلاقی جامعه مدنی.
8- نیاز و توانایی در کمک به دیگران.
9- برخورداری از خزانه عاطفی.
10- کاردان و مبتکر بودن.
11- برخورداری از دیدگاهی نوع دوستانه نسبت به دیگران.
12- برخورداری از ظرفیت تبدیل درماندگی آسیب رسان به درماندگی.
با توجه به نکاتی که محققان به آن اشاره کرده اند میتوان به این نتیجه رسید که صبوری یک امر پویا و قبل باروری است و هر چه بیشتر به آن پراخته شود نتیجه بهتر خواهد دآشت.
که مهمترین و اولین قدم در این راه خود شناسی است که در مقالات بعدی به این موضوع خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های اصلی افراد صبور چیست؟
از دیدگاه روان شناسی، افراد صبور 4 ویژگی اصلی دارند:
1- احساس ارزشمندی، پذیرفتن خود به عنوان فردی ارزشمند و احترام قائل شدن برای خود وتوانایی‌هایشان. بیقید و شرط دوست داشتن و سعی در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آنها و از طرف دیگر شناخت نقاط ضعف خود و کتمان نکردن آنها. علاوه بر آن سعی میکنند که این نارسایی‌ها را با واقع بینی بر طرف کرده و در غیر این صورت با این ویژگی‌ها کنار میآیند.
2- مهارت در حل مسئله افراد صبور ذهنیتی تحلیلی انتقادی نسبت به توانایی‌های خود و شرایط موجود دارند، در مقابل شرایط مختلف انعطاف پذیر میباشند و توانایی شگفت انگیزی درباره پیدا کردن راه حل‌های مختلف درباره یک موقعیت یا مسئله خاص دارند. همچنین توانایی ویژه‌ای در تجزیه و تحلیل واقع بینانه مشکلات شخصی و پیدا کردن راه حل‌های فوری و راهبردهای دراز مدت برای حل و فصل مشکلاتی که به آسانی و سریع حل نمی شوند را دارا هستند.
3- کفایت اجتماعی این دسته از افراد مهارت‌های ارتباط با دیگران را خیلی خوب آموخته اند.آنها میتوانند در شرایط سخت هم شوخ طبعی خودشان را حفظ کنند، میتوانند با دیگران صمیمی شوند و درمواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند؛ ضمن اینکه این گونه آدم‌ها میتوانند سنگ صبور خوبی باشند، وقتی برایشان حرف میزنید خوب گوش میدهند و خودشان را جای شما میگذارند. در ضمن آنها طیف وسیعی از مهارت‌ها و راهبردهای اجتماعی شامل مهارت‌های گفتگو، آمادگی برای گوش دادن به دیگران واحترام گذاشتن به احساسات و عقاید دیگران که در تعاملات اجتماعی بسیار مهم است را دارا هستند.
افراد صبور شبکۀ حمایتی و عاطفی محکمی دارند. چنین ارتباطاتی به آنها کمک میکند، دربارۀ نگرانی‌ها و چالش‌های خود با کسی صحبت کنند، از مشورت، همدلی و همراهی آنها بهره مند شوند، راه حل‌های جدید را کشف کنند و در مجموع از لحاظ روانی احساس قدرت و آرامش کنند.
4- خوش بینی اعتقاد راسخ به اینکه آینده میتواند بهتر باشد، احساس امید و هدفمندی و باور به اینکه میتوانند زندگی و آینده خود را کنترل کنند و موانع احتمالی نمی تواند آنها را متوقف سازد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/2700
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
